Microsoft Word ihyo qalb ziyouz com doc

«Bas, kim (hayoti dunyodalik paytida) zarra misqolichalik yaxshilik qilsa, 
(qiyomat kunida) o‘shani ko‘rur va kim zarra misqolichalik yomonlik qilsa, uni 
ham ko‘rur» (Zalzala surasi, 7-8-oyatlar). 
 
«Ularga Alloh jabr qilgani yo‘q, balki ular (o‘zlari) o‘z jonlariga jabr qilguvchi 
bo‘ldilar» (Nahl surasi, 33-oyat). 
 
 
Xulqlarni poklash yo‘lining tafsiloti bayonida 
 
Xulqlardagi mo‘‘tadillik nafsning sog‘lom ekanini, mo‘‘tadillikdan (boshqaga) moyil 
bo‘lish nafsdagi kasallik va xastalik ekanini oldingi boblardan bildingiz. Bu - badan 
tuzilishidagi mo‘‘tadillik badanning sog‘ligi va mo‘‘tadillikdan boshqaga moyilligi undagi 
kasallik ekaniga o‘xshash. Badanni misol qilib aytamizki, nafsni undan razilliklarni va 
yomon xulqlarni o‘chirib tashlash bilan, unga fazilatlarni va chiroyli xulqlarni jalb qilish 
bilan sog‘lom qilsa bo‘ladi. Davolash esa badanni undan kasalliklarni yo‘q qilib, unga 
sog‘liq yo‘llarini axtarish, salomatlikni jalb qilish bilan davolashga o‘xshaydi. 
 
Mizoj aslida mo‘‘tadil bo‘ladi. Oshqozonga zarar ovqatlar, iqlimlar va boshqa holatlar 
tufayli zarar yetadi. Shuningdek, har bir go‘dak ham to‘g‘ri, sog‘lom fitrat bilan tug‘iladi. 
Faqat ota-onasi uni yahudiy yoki nasoro yo majusiy qiladi. Ya’ni, odatlanish va ta’lim 
bilan u o‘ziga razilliklarni kasb qilib oladi. Badan boshida komil qilib yaratilmay, balki 
o‘sish bilan, ozuqlantirib tarbiya qilish bilan komil va kuchli bo‘ladi. Shuningdek, nafs 
ham yetuklikni qabul qiluvchi, noqis holda yaratiladi. U ham tarbiya bilan, xulqlarni 
poklash bilan, ilm bilan oziqlanish orqali mukammal bo‘ladi.  
 
Badan agar sog‘lom bo‘lsa, tabibning ishi sog‘liqni saqlovchi qonunni tayyorlashdir. Agar 
kasal bo‘lsa, uning ishi sog‘liqni jalb qilishdir. Shuningdek, nafsingiz ham agar tarbiyali, 

---

Ihyou ulumid-din (Qalb kitobi). Abu Homid G’azzoliy