Сифат менежменти маърузалар матни

6. АҚШ фирмаларида сифат бошқарувининг ўзига хос тизимларини 
тушунтириб беринг? 
7. Японияда сифат бошқарувини такомиллашувига таъсир этган 
асосий омиллар нима эди? 
8. Япония фирмаларида сифат бошқарувини ташкил этишнинг 
ўзига хослиги нималардан иборат? 
9. Маҳсулот сифатини бошқаришда Европа фирмалари қайси 
йўналишларни афзал ҳисоблайдилар? 
10. АҚШ, Япония ва Европа давлатларида сифат бошқарувини 
ташкил этишнинг ўзаро фарқли жиҳатларини тушунтириб беринг? 
 
 
9-МАЪРУЗА. МАҲСУЛОТ СИФАТИНИ БОШҚАРИШ 
ЖАРАЁНЛАРИНИ ТАШКИЛ ЭТИШ 
РЕЖА 
1. Сифатни бошқариш жараѐнини режалаштириш 
2. Маҳсулот сифатини бошқариш жараѐнларини ташкил 
этиш, мувофиқлаштириш ва тартибга солиш 
3. Сифатни бошқаришда умумий мотивацион жараѐнлар 
 
Таянч иборалар: сифатни бошқариш жараѐни, режалаштириш, 
лойиҳалаштириш, ишлаб чиқиш, фойдаланиш, маънавий ва жисмоний 
эскирган, принциплар, реламация, мувофиқлаштириш, тартибга 
солиш, мотивация, ташқи ва ички мотивация, назорат қилиш, ҳисобга 
олиш ва таҳлил қилиш. 
 
1. Сифатни бошқариш жараѐнини режалаштириш 
Ҳар қандай маҳсулотни сифати уни яратиш жараѐнида вужудга 
келади. Юқори сифатли маҳсулот яратишда бу қуйидаги
босқичларга бўлиш мумкин. 

---

85 
1. Режалаштириш. Бу этапда яратилаѐтган маҳсулотни сони
билан биргаликда сифат кўрсаткичларига ҳам эътибор берилади. 
Асосий эътибор прогрессив ва жаҳон талаблари кўрсаткичларига
каратилади. 
2. Лойиҳалаштириш. Янги маҳсулотни лойиҳалаш вақтида
истеъмолчилар ва тайѐрловчилар талабларни ҳисобга олган ҳолда, 
аниқ сифат кўрсаткичларини ўз ичига олган техник топшириклар
қайта ишланади. 
3. Ишлаб чиқариш. Бу босқичда янги маҳсулот тўлиқ
синовларидан ўтгандан сўнг, ишлаб чиқарувчи корхона
технологиялари даражасига боғлиқ ҳолда, ҳар бир сифати ҳисобга 
олиниб ишлаб чиқарилади. 
4. Фойдаланиш. Бу босқичда эса истеъмолчи томонидан тайѐр 
маҳсулот 
фойдалнила 
бошланади. 
Маҳсулот 
сақлаш 
ва 
транспортировка қилиш шундай ҳолда ташкил этишнинг керакки 
унда маҳсулот сифати тўлиқ сақлансин. Асосий эътибор янги
маҳсулотдан тўғри фойдаланишга киритиш лозим. Ундан фойдаланиш 
жараѐнида янги маҳсулотга тўғри, объектив баҳо бериш лозим. 
Маҳсулот сифатини режалаштириш деганда, белгиланган вақт ѐки 
вақт оралиғи ичида олдиндан ўрнатилган сифат кўрсаткичлари 
талаблари бўйича маҳсулот ишлаб чиқариш ҳажмини белгилаш 
тушунилади. Сифатни оширишни режалаштириш ташқи ва ички 
бозорни илмий асосланган прогнозига таяниши лозим. Сифатни 
ошириш режасини тўғри асослаб беришда маҳсулотдан фаойдаланиш 
натижалари ҳақидаги маълумотлардан фойдаланишни ва сифат 
даражаси ҳақидаги маълумотларни умумлаштириш ва таҳлил қилиш 
муҳим рол ўйнайди. 
Сифатни 
оширишни 
режалаштиришнинг 
аҳамиятини 
у 
бошқарувнинг турли даражалари ва маҳсулот ҳаѐтий циклининг 
лойиҳалаш, ишлаб чиқариш ва фойдаланиш босқичларида амал 
қилишини таъминлаши керак. Сифатни ошириш режалари зарур 
материаллар, молиявий ва меҳнат ресурслари билан таъминланиши 
зарур. Сифатни ошириш бўйича режалаштирилаѐтган кўрсаткичлар ва 
тадбирларнинг иқтисодий самарадорлигини диққат билан ҳисоблаш 
зарур.