Сифат менежменти маърузалар матни

Технология 
ва 
кадрлар 
тайѐрлаш 
масалаларини 
муваффаққиятли хал қилишда1988 йил Ғарбий Европадаги 14 
та йирик давлат бирлашиб ―Сифатни бошқариш‖ фондини 
ташкил қидилар (ЕФУК). 
Сифатни бошқариш фонди билан сифат бўйича Европанинг бошқа 
уюшмалари ҳамкорлигида иш юритишиб сифатга оид турли 
мукофотлар ҳам белгилаганлар. Сифат бўйича беллашувни Европача 
усули ўзининг айрим жиҳатлари билан бошқалардан ажралиб туради, 
улар: 

Барча ишларни қонун асосида олиб борилиши; 

Сифатни кафолатловчи ва бахоловчи хужжатлар; 

Миллий стандартлар талаблари ва сертификатлаштиришнинг 
қонун ва қоидаларини уйғунлаштириш; 

Маҳсулот сифатини бошқариш ва сертификациялаш бўйича 
регионал ташкилотлар фаолиятини қаттиқ назорат қилиш. 
Юқорида айтилганларга қарамай, узоқ шарқ мамлакатлари 
Япония, Сингапур, Гонконг, Тайвань, Жанубий Корея каби давлатлар 
1950 йилларда жуда қалоқ бўлганлар, улар, Европа ва АҚШ даги 
ишлаб чиқариш даражасидан анча паст юрар эдилар. 
17-расм. Маҳсулот сифат даражасини ўсиши 
Расмдан шуни кўрамизки 1970-1980 йилларда келиб уруш 
оқибатида азият чеккан Япония сифат сохасида барча ривожланган 
мамлакатларни орқада қолдириб кетди. 1980 йилларда Япония айрим 
маҳсулотлар бўйича жаҳонда шундай ютуқларга эришдики, ялпи 
ишлаб чиқаришни дунѐ бўйича 84%, видеомагнитафон 84%, соатнинг 
барча турлари 82%, кальқўляторлар 77%, ошхона буюмлари 71%, 
0
20
40
60
80
100
1950
1960
1970
1980
1990
Сингапур Гонког 
Тайван Ж Корея 
Япония 
АҚШ Европа 

---

82 
телефон аппаратлари 66%, мотоцикл 55%, рангли телевизорлар 53 ва 
бошқалар. 
1991-1992 йилларга келиб Японияда иқтисодий кризис бошланди 
ва бу савдо хажмини пасайиши билан сифат даражасини камайишига 
ҳам сабаб бўлди. Оқибатда Япония, АҚШ ва Европа давлатлари ишлаб 
чиқариш ва сифат бўйича бир-бирларига тенглаша бошладилар. 
Бундай ўзгаришларнинг асосий сабаби демократик ислохатлар ва 
интеграллашув жараѐнларининг ривожланиши билан боғлиқдир.
Айнан ана шундай интеграллашув натижасида бутун дунѐда ягона 
сифат бошқаруви сиѐсати вужудга келди ва уни ―Всеобшего 
управления качеством‖ (TQM), бу ―Сифатни ҳар томонлама бошқаруви‖ 
деган шиорни ўртага ташлаш билан бошланган янги йўналиш эди. 
Аслида эса, мазмунан, мантиқан мулохаза юритар эканмиз улар бир-
бировини инкор этмайди, аксинча бир-бировини тўлдиради деган 
хулоса келиб чиқади. 
Интеграллашув жараѐни дунѐ ҳамжамиятини яқинлаштиришига 
қарамай АҚШ, Европа ва Япония мутахассислари фикрини ўрганиш 
қуйдаги жадвалда уларнинг сифат хақида ўз нуқтаий назарлари бор 
эканини кўрсатади. 
Маҳсулот 
сифат 
даражасини 
аниқлашда 
унинг 
барча 
кўрсаткичлари хақида тўлиқ маълумот бўлиши ва хусусиятлари 
таҳлили бўлиши шартдир.