Ma’mur qahhorov


Falsafa  fanining  predmeti  –  tabiat,  jamiyat  va  inson  tafakkuri



Download 0,63 Mb.
Pdf ko'rish
bet9/95
Sana07.07.2021
Hajmi0,63 Mb.
#111976
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   95
Bog'liq
falsafa

Falsafa  fanining  predmeti  –  tabiat,  jamiyat  va  inson  tafakkuri 
taraqqiyotining  eng  umumiy  qonuniyatlarini  o„rganishdan  iborat. 
Butun  borliqqa  xos  bo‗lgan  umumiy  taraqqiyot  qonunlarini  tadqiq 
etish,  kashf  qilish  v a  kishilarni  ana  shunday  umumfalsafiy  nazariy 
bilimlar  bilan  qurollantirib,  dunyoni  to‗g‗ri  idrok  etishga  o‗rgatish, 
to‗g‗ri  dunyoqarashni  shakllantirishga  xizmat  qilish  falsafa  fanining 
o‗ziga xos muammosi v a v azifasi bo‗lib kelgan. Shu ma‘noda falsafa 
birorta  aniq  (konkret)  fanning  o‗rnini bosa olmaydi, o‗z nav batida, 
hech  bir  konkret  fan  ham  falsafaning  o‗rnini  bosishga  qodir  emas. 
―Barcha fanlar, - degan edi Arastu, - falsafaga qaraganda ko‗proq 
zarurdirlar, 
lekin 
ulardan 
birortasi 
falsafadan 
yaxshiroq 
emas‖. Haqiqiy  faylasuf  atrof-olamning  umumfalsafiy  xususiyat  v a 
jihatlarini,  taraqqiyot  qonuniyatlarini  kashf  etishda  zav q  v a  lazzat 
topadi. ―Bitta ilmiy isbotni topish men uchun butun fors podsholigiga 
ega  bo‗lishdan  afzal‖  –  degan  edi  Demokrit.  Shuni  nazarda  to‗tib, 
Aflotun:  ―Haqiqiy  faylasufning  tashv ishlari  tanaga  emas,  qalbiga 
yonaltirilgan  bo‗ladi‖  degan  edi.  Arastu  zukkolik  bilan  qayd 
etganidek,  ―hamma  mashg‗ulotlarda  natija  mashaqqat  bilan 
mashg‗ulot yakunida keladi. Falsafada esa bilim v a lazzat bir-birlarini 
kim  o‗zarga quv ib yuradilar. Huzur bilimning ortidan yurmaydi, bilim 
v a huzur bir v aqtning o‗zida mav jud bo‗ladi‖.  
Falsafiy  bahs-munozaralarda  mag‗lub  bo‗lgan  kishining  o‗zi 
bo‗lmaydi.  Epikur  buni  juda  o‗rinli  qaid  etgan:  ―Falsafiy  bahsda 
mag‗lubiyatga uchragan kishi ham yutadi, shu jihatidan yutadiki, u 
bilimlarini ko‗paytirib oladi‖. Demak, falsafa, umumnazariy masalalar 
doirasi  bilan  mashg‗ul  bo‗lar  ekan,  pirov ardida,  kishilarning  amaliy 
faoliyati samarador bo‗lishini ko‗zlaydi.  
Borliqning mohiyati teran v a serqirradir. Shu boisdan falsafa uni idrok 
v a tadqiq etishda shartli rav ishda bir qator ob‘ektlarga taqsimlaydi. 
Shu  asosda  falsafa  fanining  ham  quyidagi  tarkibiy  qismlari  ajralib 
chiqadi: 
1. Ontologiya — borliq haqidagi ta‘limot. 
2. Gnoseologiya — bilish haqidagi ta‘limot. 
3. Sotsiologiya — jamiyat haqidagi falsaiy ta‘limot. 
4. Falsafiy antropologiya — inson haqidagi ta‘limot. 
5. Metodologiya — tafakkur uslublari haqidagi ta‘limot. 
6. Aksiologiya — qadriyatlar haqidagi ta‘limot. 
7. Praksiologiya — amaliyot haqidagi falsafiy ta‘limot. 


8.   Mantiq  —  to‗g‗ri  fikrlash  haqidagi  ta‘limot. Shuningdek,  xulq-
atv or  madaniyati  haqidagi  etika,  go‗zallikning  mohiyati  haqidagi 
estetika  fanlari  ham  o‗z  predmetiga  ko‗ra  falsafiy  fanlar  qatoriga 
kiradi.  
III
Download 0,63 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   95




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish