Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта маҳсус таълим вазирлиги

 
“Нафас олувчи” деворбоп қурилиш ашёлари 
Қурилиш индустриясини жадал суратлар билан ривожланишида 
“энергиятежамкор” ликни таъминлайдиган иссиқликни кам ўтказадиган 
қурилиш ашёларини ишлаб чиқариш давлат иқтисодиётининг етакчи дастури 
эканлиги маълум. Аммо, қурилиш ашёларни бинонинг ички ва ташқи харорати 
хар хил бўлганда иссиқлик оқимини бир меъёрда ўтиб туришини (яъни "нафас 
олишини") таъминлаш билан бино хоналаридаги хавони тоза, мусаффо ва 
қуруқ холатда бўлишига эришамиз. Бу эса инсон саломатлигини яхши 
бўлишида ахамияти катта. Айниқса, қиш мавсумларида хонадаги иссиқ оқим 
(сув буғи) ашё ғовакларида сувга айланади (конденсацияланади) ва 
гидростатик босим таъсирида ташқи юзага чиқади Бунинг учун бинонинг 
ташқи деворларида ишлатиладиган иссиқликни кам ўтказадиган ашёларни 
хаво оқимини тўсиш учун изоляция қилинмаса кўчадан кираётган совуқ оқим 
хонадан чиқаётган иссиқ оқим билан
тўқнашиб
деворнинг ички юзасида сув 
буғлари тўпланиб намланади ва музлайди, натижада ташқи юза қопламаси 
аста-секин бузилабошлайди, хамда хонада намлик кўрсатгичи ошади. 

---

Деворнинг қатламидаги бундай серғовак ашёлар эса “нафас олади” ва 
хона намлигини қониқарли бўлишини таъминлайди.
“Нафас олувчи” мембраналар (юпка пардалар) қурилишда кенг 
ишлатиладиган иссиқлик изоляция ашёси бўлиб, у бинонинг ички қисмини 
атмосферадаги намликдан сақлайди. У алюмин пардага ёпиштирилган, 
шахмат тартибдаги тешиклари бўлган юмшоқ полиэфир толаларидан 
ишланган қатлам билан қопланган ўрама ашёдир. 
Нам ва шамолни тусувчи бундай ўрама мембраналар бино фасади 
мансард шиплари ва томни изоляциялашда ишлатилади. 
Полиэфир толалари асосида ишланган бундай мембран пардалар 
бинонинг ички қисмидан буғ намликни ўтказади, ташқаридан кираётган совуқ 
оқим йўлини тўсади. 
6.6-расм. Қурилишда ишлатиладиган сопол буюм хиллари 

---

6.7-расм. Томбоп рангли сопол черепица: а—ариқча ўйиқли; b—ариқчали; d—
текис; e—тўлқинли; f—шаклли; g—ярим доирали. 
 

---

6.8-расм. Рангли сопол черепица билан томни ёпиш. 
6.9-расм. “Нафас олувчи” девор кесимини схемаси.Бунда,1-иссиқликни кам 
ўтказадиган кўпик пласт;2-нафас олувчи мембрана;3-девор;4-ташқи 
пардозбоп қатлам.