Mavzular. Tat fanining predmeti, maqsadi va vazifalari. Zamonaviy kompyuterlar va ularning arxiterturasi. Xotira qurilmasi, axborotlarni kiritish-chiqarish qurilmalari. Ma’ruza rejasi

3. 

Elektron hisoblash mashinalari 

Elektr  quvvati  bilan  ishlaydigan  va  elektron  asboblar:  diod,  triod  lampalari  va  relelar 

yordamida ishlaydigan hisoblash mashinalari hisoblash ishlarini avtomatlashtirishda tub o'zgarishlar 

yasadilar. Avvalgi mexanik qurilmalardan farqli ravishda bu mashinalarning deyarli barchasi ikkilik 

sanoq sistemasida ishlar edi. 

Bunday  mashinalarning  nazariy  asoslarini  XX  asrning  40-yillarida  taniqli  amerikalik 

matematik  Jon fon Neyman ishlab chiqqan edi.  Oradan 70  yil vaqt  o'tgan bo'lsa-da va zamonaviy 

kompyuterlar birinchi elektron hisoblash mashinalaridan butkul farq qilsa ham, lekin ular ham fon 

Neyman tomonidan ishlab chiqilgan tamoyillar asosida ishlaydilar. 

Bu tamoyillar quyidagilardir. 

Dastlabki  elektron  hisoblash  mashinasi  (kompyuter)ni  yasashga  urinish  1937–1942  yillarda 

AQShning Ayova shtati universitetida professor Jon Atanasov va aspirant Klifford Beri tomonidan 

amalga  oshirildi.  Unda  birinchi  marta  registrlar  elektron  lampalarda,  tezkor  xotira  esa 

kondensatorlarda  qurilgan  edi.  Bu  loyiha  haqidagi  ma'lumot  institutdan  tashqariga  chiqmagan  va 

unda  ba'zi  mexanik  qurilmalar  bo'lishiga  qaramay,  aynan  shu  ABC  nomli  kompyuter  birinchi 

kompyuter hisoblanadi.