H. H. Imomov investitsiyalarni tashkil etish va

IX bob.  IQTISODIYOTDA LIZING KREDITLARIDAN 
FOYDALANISH
9.1.  Lizing va  uning turlari.
9.2.  Lizing operalsiyalarini amalga oshirish bosqichlari.
9.3.  Xalqaro lizing modi/ikatsiyalari.
9.4.  Xalqaro lizing.
9.1.  Lizing  va  uning  turiari
Jahon  amaliyoti  lizingni  kapital joylaslitirishni  mablag‘  ЬДап 
ta’miolashning,  aniqrog‘i,  loynialarga iiivestMsiyalar jalb etishning 
yuqori samara beradigan turi ekanligini ko‘rsatdi.  Ko‘p yillik kuza- 
tislilar shuni ko'rsatdiki,  bozor  iqtisodiyoti sharoitida lizing kom- 
paniyalarining sinishi kamdan-kam uchraydigan holdir.
Lizingning oddiy ijaradan asosiy farqi shundaki, lizingda ijaraga 
berHgan  asbob-uskunalar  shartnoma  muddati  tugagandan  so‘ng, 
ulami qoldiq qiymati bo‘yicha sotib olish ko‘zda 1и1ДаД1.  Lizingning 
farqli xususiyatlaridan yana  biri shundaki,  lizing kompaniyalarida 
lizing operatsiyalarini amalga oshirish uchun o ‘z mablaglari yetish- 
m aydi  Shu  sababli ko‘pchMik Mzitig operatsiyalarida jalb  qilingan 
m ablaglar keng qo‘UanHadi.  Bunda,  odatda, bankning uzoq mud­
datli ssudalari jalb qilinadi
Bozor sharoitida  hukumat bugimgi kun ЬДап emas,  baUd kel- 
gusini o'ylab iqtisodiy siyosat oUb boradi Lizing fan-texnika taraq- 
qiyotiga xizmat qiladi  Ertangi kunda ishlab chiqarish bugimgi olinma- 
gan sohqlar ni to^hqligiclia qoplaydi, demak, u iqtisodiyotni rivojlan­
tirish uchtm qo‘shimcha imkoniyat yaratib beradi.
Lizing  muomalalarini  amalga  oshirish  deganda,  ishlab  chiqa­
rish vositalarining  (mashina, uskunalar va hokazolami)  tadbirkor­
lik faoliyati ЬДап sliug‘uUanayotgan yuridik va jismoniy shaxslarga 
o'rta yoki uzoq muddatlarga ijara shartlari asosida berilishi tushu- 
nДadi  Hammamizga odat bo‘Hb qolgan oddiy ijara tushunchasidan 
farqli olaroq, liziagga olingan ishlab chiqarish texnika va texnolo-
159

---

giyalarni, mashina va uskunalarni pirovard natijada, ya’ni shartno­
ma muddati tugagandan so‘ng, ijarachi ukrni qoldiq qiymati bo‘yicha 
sotib olishi hamda ularga egalik qilishi mumkia Odatda , hzing muoma- 
lalari jarayonida uch tomon ishtirok etadi.