Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги наманган муҳандислик – Қурилиш

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR 
1. Alinazarova M.A., Ikramov R.G., Ismanova O.T., Dexqonov Sh., 
To’xtabayeva N Quyosh elementlarining effektiv va salt ishlash kuchlanishlari. 
“Zamonaviy fizikaning dolzarb muammolari” respublika ilmiy-nazariy 
anjumani. Termiz, 2013, 138-140 betlari.
2. Azizov M.A.Yarimo’tkazgichlar fizikasi. T. O’qituvchi 1974. 238-241b. 
QUYOSH ELEMENTLARINI MODELLASHTIRISHDA 
KOMPYUTERLARDAN FOYDALANISH 
R.Aliev, M.Nosirov, J.Ziyoitdinov, J.G’ulomov (ADU) 
 
Ma’lumki, hоzirgi zаmоn mutахаssisi qаysi sоhаdа ishlаmаsin, uning оldidа 
o‘zining sоhаsigа tеgishli yangiliklаrdаn хаbаrdоr bo‘lib turish vа o‘z bilim 
sаviyasini dоimiy rаvishdа оshirib bоrish tаlаbi qo‘yilаdi. Buning uchun u ilmiy, 
ilmiy mеtоdik jurnаllаrdа e’lоn qilingаn mаqоlаlаr bilаn tаnishib bоrmоg‘i lоzim. 
Bu ishni ахbоrоt tехnоlоgiyalаri muhitidа оlib bоrish ishni аnchа yеngillаshtirаdi 
vа tеzlаshtirаdi.
Fizik jarayonlarni kompyuter yordamida tasvirlash (modellashtirish) 
o‘quvchilarning fizika faniga bo‘lgan qiziqishlarini orttirishda hamda fizikaviy 
xodisa va qonuniyatlarni chuqurroq anglab yetishlarida muxim ahamiyat kasb 
etadi. Shuningdek, modellashtirishning o‘ziga xos muxim tomonlari shundaki, 
unda turli xil fizik qurilma va asboblar tayyorlash shart emas, xodisalarni jonli va 
tabiiy ko‘rinishda tasvirlash, tajribani oz fursat ichida istalgan marta takrorlash, 
kuzatish qiyin bo‘lgan va umuman kuzatish mumkin bo‘lmagan jarayonlarni ham 
namoyish eta olish mumkinligidadir.
Ushbu ishda Quyosh elemetlarini modellashtirishga oid mualliflar 
tomonidan yaratilgan dasturlar haqida so’z boradi. 

---

265 
 “Fotoelektrik modul” dasturi Quyosh elemenlarini ketma-ket va parallel 
ulashning turli kombinatsiyalarini tanlash orqali kerakli chiqish parametrlariga ega 
bo’lgan fotoelektrik modullar olishga mo’ljallangan. Foydalanuvchi dasturni ishga 
tushirib, Quyosh elementining yuzasi, to’yinish toki va qisqa tutashuv toki ma’lum 
bo’lganda, ketma-ket va paralel ulanuvchi elementlar sonini tanlashi, uning elektr 
sxemasi, volt-amper xarakteristikasi va chiqish parametrlarini olishi mumkin. 
Dastur Quyosh elementlari va fotoelektrik modullar to’g’risida tasavurlar hosil 
qilishga hamda xulosalar chiqarishga imkon bеradi. 
“Kremniyli quyosh elementlarida to'g'ri piramidali tekstura hosil qilishning