Parodont to’qimasini tuzilishi, funksiyasi. Parodont kasalliklarini tasnifi. Parodontologiya to’g’risida umumiy tushuncha, terminologiya

 q
iladi. 

---

Parodontning vazifalari 
Parodont to’qimasi tushadigan katta-kichik tashqi va ichki ta’sirotlarga odam umri 
o’tib borishi bilan ko’nikib boraveradi. Masalan, sut va doimiy tishlarning 
chiqib borishi, ayrim tishlarni tish qatoridan chiqishi, ovqatlik maqsulotlarning 
turli konsistensiyali bo’lishi, tananing turli kasalliklari, turli jarohatlar va 
hokazolarga parodontning moslasha borishi, uning katta moslashish qobiliyatidan 
darak beradi. 
Parodont quyidagi vazifalarni bajaradi: 1. to’sik,— baryer vazifasi; 2. 
oziqlantirish— trofik vazifasi; 3. chaynov bosimini taksimlash vazifasi; 
4. 
yangi 
to’qima xosil qilish— plastik vazifasi; 5. amortizasiya vazifasi, 
Himoya (to’siq) — baryer
 
vazifasi parodont to’qimasining butukligi, 
SOG
’
LOM 
davridagi muxit o’zgarishlariga bog’lik salbiy ta’sirotlardan organizmni saqlab 
qoliishi ta’minlash, infeksiyaga, sensibilizasiyaga, intoksikasiyaga qarshi 
kurashish qobiliyatidir. 
Parodontning baryer vazifasi quyidagilar bilai belgilanadi: 1. milk epiteliyasining 
shoxlanishi (yallig’lanishda bu jarayon buziladi); 2. kollagen tolalar 
tutamlarining ko’pligi; 3. milkning chidamliligi; 
4. 
parodontning qo’shuvchi 
to’qimasidagi glyukozaminoglikanlarning holati; 5. tish-milk yorig’i, ariqchasi 
tuzilishining va vazifasining o’ziga xosligi; 6. so’lak tarkibidagi lizosim, ingibin, 
immunoglobulin va shunga o’xshash biologik faol narsalar ta’sirida uning 
bakteriyalarga qarshi kurashish qobiliyatining bo’lishi; 7. semiz va plazmatik 
hujayralarning bo’lishi munosabati bilan antitelolarning hosil bo’lishi kabilar. 
Himoya vazifasini peroksidaza ham suyakning osteoklastlar ta’sirida so’rilishi 
va lizosimal fermentlarning faolligini 
:
boshqarib turishi bilan ta’minlaydi. 
Oziqlanish
 
— trofik vazifasi undagi ko’p sonli kapilyarlar va asab tolalari 
bo’lgani bilan belilanadi. Bu vazifa parodontdagi mikrosirkulyasiyaning 
holatiga bog’liqdir. Parodontning reflektor boshqarilishi (regulyasiya) unga 
tushadigan chaynov bosimini taqsimlash, u yerdagi ko’p sonli asab uchlari 
(reseptorlar) orqali turli reflektor yo’llarga uzatilishi bilan belgilanadi. 
Yangi to’qimalarni hosil qilish — plastik
 
vazifasi parodont to’qimalarida me’yorda 
doimiy ravishda va patologik xolatlarga javoban yangi to’qimalar hosil bulishi 
bilan belgilanadi. Bu vazifani bajarishni sementoblast va osteoblast hujayralari 
ta’minlaydi. Undan tashkari fibroblastlar, semiz hujayra va boshkalar, 
shuningdek kapillyarlar modda almashinuvi kam o’z hissalarini qo’shishadi. 
Amortizasiya
 
qilish vazifasini kollagenli va elastik (egiluvchan) tolalar bajaradi. 
Chaynov paytida tish alveolasini, parodont tomirlari va asablarini periodont 
boylami — tish toj kismini aylana boylami (lig circularae dentis) salbiy 
ta’sirotlardan asrab turadi. 

---

Shunday qilib, parodont kompleks adaptasion vazifalarni bajarishi butun organizm 
uchun katta axamnyatga ega. Biror-bir vazifasini bajara olmasa, parodont 
to’qimasining o’zaro bog’likligi buzilib, kasallik kelib chiqishiga sabab tug’iladi. 
Demak, parodontning barcha vazifalari o’zaro bog’liq bo’lib, fiziologik ichki va 
tashqi muvozanatni muvofiqlashtirib turadi.