Parodont to’qimasini tuzilishi, funksiyasi. Parodont kasalliklarini tasnifi. Parodontologiya to’g’risida umumiy tushuncha, terminologiya

Parodontning yallig’lanish kasalliklari etiologiyasi (sxema).
 
Gingivit
1. 
Mikroblar soni va ularning virulentligi - 
A. 
Og’iz bo’shlig’i gigiyenasi. 
B. Omillar ta’siri: tish toshlari, tish anatomiyasining 
xususiyatlari, kariyes, yatrogen omillar 
B. 
Diyeta-parxez 
(ovqatlanish 
xususiyatlari) 
G.Patofiziologik omillar: 
so’lak (tarkibi va xususiyatlari, funksional buzilishlar), og’izdan nafas olish 
Ta’sirotlar davomiyligi 
Umumiy rezistentlik: yosh tizim kasalliklari genetik buzilishlar alimentar omillar 
dorilar ta’siri psixosomatik omillar 
4. 
Okklyuzion jaroxatlar 
—> 
Kasallikni rivojlanishi (patogenezi) keltirib chiqadigai sabablar (etiologiya)ga 
nisbatan birmuncha yaxshi o’rganilgan. 

---

Yallig’lanish milk-tish yorig’i ariqchasidan boshlanadi, albatta .uning himoya 
vazifasi (baryer) buzilgandan keyin. Asosiy patogenetik mexanizmlar hujayralar 
jarohati (polimorfyadroli leykositlar va boshkalar), biologik faol moddalar — 
mediator va yallig’lanish modulyatorlarning oshishi, mikrosirkulyaning 
buzilishi, to’qima-tomir o’tkazuvchanligini oshishi natijasida ekssudasiya 
va hujayrali infiltrasiya, 
milk kollagen to’qimasining yemirilishi, 
transkapillyar modda almashinuvining buzilishi va ikkilamchi gipoksiya, 
epiteliyning akantozi va tish-milk ariqchadagi epiteliyning og’iz epiteliysiga 
aylanishi,. tish-milk birlashmasining buzilishi va milk (patologik milk) 
cho’ntagining paydo bulishi kabi bosqichlar bilan tugashi ma’lum. Himoya 
mexanizmlarining buzilishi va yangi to’qimalarni xosil qilishi — regenerasiya 
jarayonini buzilishiga va granulyasion to’qima hosil bo’lishiga olib keladi. 
Patologik o’zgarishlarni avj ola borishi, 
YALLIG
’
L
A
NISHNI 
asta-sekin alveola 
suyak to’qimasiga, periodontga o’tishi, gingivitdan parodontitga o’tish 
bosqichlaridir. 
YALLIG
’
LANISHNING 
rivojlanishi bilan immunologik o’zgarishlar, 
nospesifik yallig’lanishdan immunologik yallig’lanish belgilariga o’tib
 
boradi. 
Nima uchun gingivit parodontitga o’tadi degan savol oxirigacha noma’lum. 
Ta’qiqotchilar buni organizmning. reaktivligiga bog’liq deb bilishadi va biz ham 
bunga qo’shilgan holda, buning sababi ichki a’zo va tizim kasallliklariga bog’liq deb 
tushuntiramiz. Parodont kasalliklarining etiologiyasi va patogenezida organizmning 
umumiy holati, ichki a’zo va tizim kasalliklari, mahalliy omillar bir-biriga 
chambarchas bog’lik, ravishda rol o’ynaydilar