P h aydarova

teshigi 
bor (78-rasm).
78-rasm. Qoquvchi patning tuzilish sxemasi:
l-pat o ‘qi, 2-pat yelpig‘ichi, 3-pat tanasi, 4-birinchi tartibdagi tolachalar, 5- 
ikkinchi tartibdagi tolachalar, 6-ilm oqchalar.
Pat tanasining ichki qismi g‘ovak o ‘zak bilan to'lgan bo‘lsa, 
qalam uchining bo‘shlig‘ida bir-biriga kirib turgan nozik shox 
qalpoqchalar bor. Bu qalpoqchalar o'sayotgan yosh patni qon 
bilan ta ’minlagan o ‘lik pat so'rg'ichlaridir. Pat yelpig‘ichining 
har biri talaygina uzunchoq uch qirrali plastinkalar — birinchi 
tartibdagi tolachalardan hosil bo‘lgan. Bu tolachalarga undan 
ham mayda 
ikkinchi tartibdagi tolachalar 
o ‘rnashgan. Har 
qaysi ikkinchi tartibdagi tolacha uchida mikroskopik ilmoq- 
chalar bo'ladi. Bu ilmoqchalar ikkinchi tartibdagi boshqa tol­
achalar ilmog‘iga ilashib oladi. Yelpig‘ichlari b o ‘lgan katta 
yirik patlarni kontur patlar deyilib, voyaga yetgan qush gavda 
shaklini shu kontur patlar belgilaydi. Ulardan ayrim guruhlari 
maxsus nomlangan, masalan: dum usti patlari, quloq qoplag‘ich 
patlari, qanot usti qoplag‘ich patlari. Qanot chetidan chiqqan 
katta patlar 
qoquv patlari 
deb ataladi. Qoquv patlari uch
141

---

turli b o ‘ladi: panjalarda bo‘ladigan 
birinchi tartibdagi qo­
quv patlari 
yoki 
katta qoquv patlari 
va bilakka birikadi- 
gan 
ikkinchi tar-tibdagi qoquv patlari 
yoki 
kichik qo­
quv patlari 
ham da yelka suyagiga birikkan 
uchinchi tartib­
dagi qoquv patlari 
(79-rasm).
79-rasm. Qanot skeletida qoquv patlarining joylanishi:
l-b irin c h i ta rtib d a g i q o q u v p a tla ri, 2-ikkinchi tartib d ag i qoquv p a tla ri, 3- 
u c h in c h i tartib d ag i q oquv p atlari, 4-qanotcha.
Tuzihshi tipik qoquvpatnikiga o ‘xshash va murtak holicha 
saqlangan birinchi barmoqdagi to ‘p-to‘p patlar