Ozon qatlamini yemiruvchi moddalar Iqlim isishining asosiy sabablari

Iqlim isishida XFU va “Ozon tuynuklari”ning ahamiyati. Xlor-ftor-uglerodlarning atmosferaga tashlamalari o’z-o’zidan atmosferada issiqlikni ushlab qolishni kuchaytiradi, chunki XFU issiqlikni yutadigan “Issiqxona gazlari”dir. XFU-11 va XFU-12 ning har bir molekulasi karbonat angidrid gaziga nibatan issiqlikni bir necha ming marta samarali ushlab qoladi.
Iqlim isishining ikkinchi sababi Quyosh nurlarining siyraklashgan ozon qatlamidan Yer yuzasiga ko’proq yetib kelishi va Yerning ko’proq qizishidan iborat. Issiqlik balansi atmosfera isishiga demak, umuman iqlim isishga qarab siljiydi. Shu ta’sirni tasdiqlaydigan aniq va qo’shimcha ma’lumotlar mavjud.
Meteorologlarning yaqin 50 yil muddatga bashoratlari. Agar zarur choralar ko’rilmasa va atmosferada CO₂ hamda OYEM darajasining ko’tarilishiga imkoniyat berilsa , XXI asrda CO₂ darajasi uch baravarga ko’payishi mumkin. Buning natijasida keyingi 100 yil davomida yillik o’rtacha havoning harorati 0,5-3,5⁰C darajaga ortishi mumkin. Buning oqibatida halokatli natijalarga olib keladi. Faraz qiling, qutblarda iqlim isiy boshlasa, qor va muz erishi tezlashadi, qor suvi avval daryo va ko’llarni, keyin esa dengiz va okeanlarni to’ldirib yuboradi. Okean sathi o’zgaradi, ko’pgina chuchuk suv manbalari toshqin ostida qoladi.Qirg’oq bo’yidagi yerlarni suv bosib ketishi litoral va sublitoral hayvonlar va o’simliklar dunyosining halok bo’lishga olib keladi. Ayni paytda havo haroratining o’zgarishi yog’in miqdorining qayta taqsimlanishiga, suv resurslarining kamayishiga olib keladi.
Suv resurslarining kamayishi siyosiy mojarolarga sabab bo’lishi mumkin. Davlatlar o’rtasida daryo va okean akvatjriyalariga egalik qilish huquqi uchun “suv janglari” olib borilayotganligi barchaga ma’lum. Chunki mamlakatlarning iqtisodiy ustunligi, oziq-ovqat (ichimlik, konservalar ishlab chiqarish), qishloq xo’jalik (yer meliorasiyasi), kimyoviy, maishiy ta’minot (ichimlik suvi) va sanoatning boshqa sohalarini rivojlantirish ularga bog’liq.
OYEMning “issiqxona samarasi” shu jarayonlarni tezlashtirishi mumkin, shuning uchun ularni ishlab chiqarish va iste’mol qilishni tugatish uchun kurash Yerda bor bo’lgan hayotni muhofaza qilishga qaratilgan juda muhim chora hisoblanadi.