Озод МЎъмин буюк амир темур

 
 
 * * * 
Ранжит Сингх ўз ерларини то 1823 йилгача кенгайтириб 
борди. Балки чиндан ҳам унга жавоҳиротлар омад ва қудрат 
бағишлагандир?! Бироқ у инглизлар босиб олган ерларни тортиб 
www.ziyouz.com
 kutubxonasi 
41

---

Озод Мўъмин Хўжа. Буюк Амир Темур ёқути 
ололмади. У афғонлардан Кашмирни, Пешоварни олди, холос. 
Унинг давлати кенгайиб, анча мустаҳкамланди. 
Ранжит Сингх 1839 йил 27 июнда вафот этди. Унинг 
валиаҳди Кхаран Сингх узоқ вақт подшоҳлик қилолмади, 1840 
йилнинг ноябрида оламдан ўтди. Тахтга Ранжит Сингхнинг 
иккинчи ўғли Шер Сингх ўтирди. У 1843 йилнинг сентябрь 
ойидаги ички тўполонларда ўлдирилди. Шундан сўнг тахтга 
Ранжит Сингхнинг энг кичик фарзанди олти ёшлик Далип Сингх 
ўтқазилди. 
Бу вақтда мустамлакачи инглизларнинг Ҳиндистондаги 
кучлари ошиб бормоқда эди. Уларнинг босқинчи қўшинлари 
Панжобни ҳам истило қилишга узоқ уринишди. Ва ниҳоят, 
иккинчи сикх урушидан сўнг. 1849 йилда Лоҳур эгалланди. Ўн 
икки 
ёшли 
рожа Далип Сингх бир умрлик нафақа эвазига 
тахтдан ва хазинадан, шу жумладан, жавоҳиротлардан воз 
кечиш «сулҳи»га кўл қўйишга мажбур этилди. Шундай 
қилиб, 
«Кўҳи нур» 
ва 
«Чироғи олам» инглизларнинг мустамлакачи 
“Ост-Инд” компанияси қўлига тушди
. 
Бу 
ко
мнаниянинг мутахассислари «Чироғи олам»нинг 
ўта 
ноёб тош 
эканлигини англай олмадилар. Улар 
асосан 
«Кўҳи 
нур
»га эътибор 
қилиб, уни Англия 
қироличаси Викторияга 
туҳфа этдилар. Кейинчалик, 1851 йилда Англия пойтахти 
Лондонда 
барча талон-тарож 
қилинган жавоҳирларнипг 
катта 
кўргазмаси уюштирнлди. У ерга