Озод МЎъмин буюк амир темур

Озод Мўъмин Хўжа. Буюк Амир Темур ёқути 
– 
Яхши, раҳмат! – жавоб бердим мен. 
Бу одамнинг эгнида йўл-йўл чопон, оёқларига этик кийган 
эди. Пойафзалининг четлари бирозгина лойлигини ҳам 
пайқадим. Унинг бошида уринқираган қулоқчин телпак бор эди.
Отахон бошқа бир сўз демади, индамай кетаберди. Камгап 
одам бўлса керак, ўйладим мен. Бир қанча юрганимиздан сўнг, 
ўнг томонда, йўл четида янги, замонавий услубда қурилган 
чойхона кўринди. 
– 
Болам, мен шу ерда қоламан, – деди отахон. – Мана бу 
жойда ишим бор. Ёдимдан кўтарилибди. Шу ерга келганимда 
эсимга тушди. Темир аравангни тўхтатақол. 
Дадам чойхонанинг олдида “Жигули”нинг тормозини 
босдилар. 
Отахон чўнтагини кавлаб қанчадир пул чиқарди ва уни 
дадамларга узатди.
– 
Етадими, болам? 
Дадам бош чайқадилар. 
– 
Керак эмас, отахон! Шундоқ ўзимнинг йўлим эди.
– 
Олақол, тағин мендан норози бўлиб юрма! 
– 
Йўқ, асло. Сиз рози бўлсангиз, бўлди. 
– 
Гап розиликда бўлса, шунча йўл юриб, манзилимга олиб 
келиб қўйдинг, сенга раҳмат дейман ва дуо қиламан, майлими? 
– 
Майли, отахон. 
– 
Қани, кафтингни оч!.. Ё, Оллоҳ! Шу йигитнинг темир 
аравасини омадли ва барокатли қилгин! Бу темир арава унинг 
эгасига улуғ ризқ-насиба олиб келсин! Омин!
– 
Раҳмат, отахон! – жилмайдилар дадам. 
Қария машинани тарк этгач, биз яна йўлимизга равона 
бўлдик. Шунда мен бир нарсага афсус қилдим. Чунки, 
фотоаппаратим билан шу отахонни расмга олмабман. Жуда зўр 
бўларди-да. Кейин ўртоқларимга кўрсатардим. Тошкентда 
бундай кийинган одамлар йўқ... 
www.ziyouz.com
 kutubxonasi 
47

---

Озод Мўъмин Хўжа. Буюк Амир Темур ёқути 
Биз йўл юриб, йўл юрсак-да, мўл юриб, ниҳоят соат 
тўққиздан ошганда Жиззах шаҳрига етиб келдик.
Буни қаранг-ки, биз борадиган ташкилот Тошкент кўчасида 
жойлашган экан. Дадам машиналари билан унинг ичига 
кирдилар. Бизни, ушбу саҳни каттагина корхонанинг раҳбарлари 
кутиб олишди.
Дадам мени уларга танитдилар: 
– 
Бу қиз – Фарангисхон! Менинг кичик фарзандим. Жиззах 
шаҳрини кўраман деб тўполон қилди. Шунинг учун бирга олиб 
келдим! 
Абдуҳабиб ака ва у кишининг ўринбосари Комил акалар, 
дадам менга уларнинг номларини айтдилар, жилмайиб, менинг 
хоҳишимни қувватлашди. Шундан сўнг, улар мени ташкилот 
ҳовлисида қолдириб, идорага шартнома тузиш учун кириб 
кетишди. Менга, истасам атрофни томоша қилиш, хоҳласам 
машинада ўтириб мусиқа эшитиш вазифаси топширилди.
Ярим соатлар ўтгач, дадам хурсанд холда идора биносидан 
чиқиб келдилар. Уларни ташкилот раҳбарлари кузатиб чиқишди.
– 
Озод ака! Энди фақат сизга умид қиламиз. Тошкент 
шаҳрида бизнинг гипсимизни тарқатиш сизга юклатилди. 
Ишонамизки, маҳсулотимизнинг сотилиши ҳажми анча ошади! 
– 
Албатта, Абдуҳабиб ака! Мен ишончингизни оқлаш учун 
бор имкониятларимни ишлатаман!
– 
Озод ака! Сиз бизни чарчатиб қўясиз деган умиддаман! – 
сўз қўшди Комил ака. 
Бу, оқ-сариқдан келган киши, Абдуҳабиб аканинг қўлида 
ўқиган экан, иқтидорли бўлгани учун, устоз ўз шогирдини янги 
корхона очганда ёнига чақирибди. Асли самарқандлик бўлган 
Абдуҳабиб ака эса, авваллари институтда дарс бергани учун, 
“домла” деб ном чиқарган экан. Бу гапларни менга дадамлар 
кейинроқ, йўлда айтдилар. 
www.ziyouz.com
 kutubxonasi 
48

---

Озод Мўъмин Хўжа. Буюк Амир Темур ёқути 
Ташкилотдан чиқиб, биз Жиззах шаҳрини айландик. 
Марказни томоша қилдик. Бозорга кирдик – Тошкент 
бозорларига жуда ўхшаш, фақат нархлар сал арзонроқ. Анча 
жойларни расмга олдим. Туш вақти яқинлашганда овқатхонага 
кириб сомса буюрдик. Бу ернинг сомсаси жуда катта бўлар экан. 
Ва уни қиздирилган пахта ёғига булғаб-булғаб танаввул 
қилишар экан. Бунга жуда ҳайрон бўлдим.
Мен битта сомсани зўрға едим. Иккинчиси қорнимга 
сиғмади.
Кейин, ортга қайтдик. Жуда хурсанд эдим. Дадам 
машиналарини ҳайдардилар, мен эса мусиқа эшитганча 
Мирзачўл далаларини томоша қилиб кетаберардим. Бир соатдан 
кўпроқ юрганимиздан сўнг, дадамлар сўрадилар.
– 
Хали, эрталаб Жиззахга кетаётганимизда бир отахонни 
йўлдан олиб, кейин қандайдир чойхона ёнида қолдириб 
кетгандик. Эсингдами? 
– 
Ҳа, дада, эсимда! 
– 
Ўша ерда тўхтайлик. Қараб кет. Узоқдан кўришинг билан 
айт. Биттадан чой ичиб оламиз. Йўл барибир чарчатади. 
– 
Хўп, дада! – дедим мен ва йўл четини диққат билан 
кузатиб кета бошладим.
Биз анча юрдик. Лекин, у чойхона кўринай демасди. Ҳамма 
ёқ дала ва одамларнинг уйлари.
– 
Нега эрталабки чойхона кўринмаяпти? – сўрадилар дадам.
Мен елкамни қисдим. 
– 
Ҳайронман! 
Биз Янгийўл шаҳри постига келдик ҳамки, барибир у 
чойхона қорасини кўрсатмади.
– 
Қизиқ! Бу не сир-синоат экан?
– 
Билмадим, дада, - дедим мен. – Балки, пайқамай ўтиб 
кетгандирмиз? 
– 
Бўлиши мумкин эмас! Унинг қаердалиги тахминан 
www.ziyouz.com
 kutubxonasi 
49

---