Oziq-ovqat texnologiyalari

Rezavor (yagoda) simonlar – suvli ko’p urug’li meva. Meva eti ichida urug’lar joylashgan bo’ladi. Masalan, pomidor, tarvuz, qovoq.
3.Bir turga kiruvchi va hatto bir o’simlikning urug’ va mevalari o’zaro morfologik xususiyatlari, kimyoviy tarkibi va fiziologik xossalari bilan farq qilishi mumkin. Bu esa urug’ va mevalarning o’rtacha va umumiy (tipik) belgilari to’g’risida gapirishlikka olib keladi.
a) Urug’ va mevaning o’simlik tanasining qaysi qismida joylashganligi. Masalan, paxtada asosiy poyaga yaqin joylashgan ko’saklar tezroq yetiladi. Kanakunjutda asosiy o’q poyaga yaqin joylashgan meva urug’ining moyida ritsinol kislota ko’proq bo’ladi. Kungaboqarda savatcha chetiga yaqin joylashgan pistalar tezroq yetiladi. Bu ozuqaning turlicha yetib borishidandir.
b) Zig’irda o’simlik shikastlangan yaproqlariga yaqin turgan meva va urug’ rivojlanishi susayadi.
v) Urug’larda rivojlanishning turlicha bo’lishi ularning genetik turliligiga, ya’ni turli changchalar, urug’donlar, murtaklar sifatiga bog’liq.
g) Ekologik o’zgarishlar o’simlik oziqlanishiga ham ta’sir qilib urug’lar sifatining turlicha bo’lishiga sababchi bo’lishi mumkin.


Mavzuga oid mustaqil ish topshiriqlari:
1.Urug’larning morfologik xususiyatlariga ko’ra turlari.
2.Urug’ va meva tushunchalari.
Nazorat savollari:
1. Urug’larning asosiy zahira moddalari.
2. Urug’larning mevalardan farqi nimada?
3. Urug’larning asosiy anatomik qismlari qaysilar?
4. Quruq mevalarning turlari va tavsifi.


Foydalanilgan adabiyotlar:
1.Salidjanova V.Sh. «Yоg’lar va moyli xom ashyolar kimyosi» fanidan ma’ruzalar matni. TKTI, Toshkent, 2007. -112b.
2.Sherbakov V.G. "Bioximiya i tovarovedenie maslichnogo sirya" M., Agropromizdat. 1991.


Test savollari:
1. Yopiq to’pgulli moyli o’simlik?
A. bo’yi juda past bo’lgan o’simliklar
V. yonaki shoxlari avval gullaydigan o’simliklar
C. asosiy o’qbandning uchi gul bilan tugallanadigan o’simliklar
D. bo’yi baland sershox o’simliklar
E. o’qbandining uchi gul bilan tugallanmaydigan o’simliklar
2. Moyli urug’larning asosiy zahira moddalari?
A. uglevodlar
V. lipidlar
C. oqsillar
D. yоg’kislotalar
E. vitaminlar
3. Ochiq to’pgulli moyli o’simliklar?
A. asosiy o’qbandning uchi gul bilan tugallangan o’simliklar
V. yonaki shoxlarning patski qismida gullar paydo bo’ladigan o’simliklar
C. sershox bo’yi past o’simliklar
D. baland kam shox o’simliklar
E. barcha to’p gulli o’simliklar