Oziq-ovqat texnologiyalari

С Н₃ ОН  НJ СН₃ J  Н₂O
СН₃ J  KCN СН₃ CN  KJ
С Н₃ CN  2Н₂O СН₃COОН  NН₃
Ko’rsatilgan usulning davomida sirka kislotasi etil spirtiga aylantirilib, yuqoridagit sikl yana takrorlanadi va natijada propion kislotasi hosil qilinadi:
 СН₃ОН  Na НJ
С Н₃COОН  СН₃ ОН СН₃COОСН₃ СН₃CH₂OH
 KCN
СН₃CH₂ J СН₃CH₂CN  2Н₂O СН₃CH₂ COOH  NН₃
Shu tariqa uglevodorod zanjiri uzaytirib boriladi. Ko’rinib turibdiki, metil spirtidan boshlangan bu usul bilan to’yingan va to’g’ri zanjirli zarur uglerod soniga ega bo’lgan yоg’ kislotalar sintezlanadi.
Bundan tashqari yuqori molekulyar yоg’ kislotalardan ma’lum yоg’ kislotani zanjirni qisqartirish usuli bilan hosil qilish mumkin. Bu usullar Gofman va Kraft usullari deb ataladi. A.Gofman usulida yоg’ kislotalar amidlariga brom hamda o’yuvchi ishqor ta’sir ettirishga asoslangan.
Avval yоg’ kislota aminlaridan quyidagi reaktsiya bo’yicha amidlar olinadi:


R -CH₂ – COONH₄ Н₂O  R-CH₂ – CONH₂
Amidlarga ishqoriy muhitda brom ta’sir ettiriladi:


R -CH₂ – CONH₂  Br₂  OH ^- R-CH₂ – CONHBr  Br ^-  Н₂O
Galogenamidlarga ishqor ta’sir ettirilib, turg’un bo’lmagan tuz hosil qilinadi:


R-CH₂ – CONHBr  KOH R-CH₂ – CONBr K  Н₂O
Bu tuzning parchalanishi hisobiga uglevodorod radikali uglerod atomidan ajralib azotga birikadi. Bu esa radikalning bir uglerodga qisqarishiga olib keladi.
R-CH₂ – CONBr K R-CH₂ – N  C  O  Br K
Izotsian kislota
Hosil bo’lgan izotsian kislotasi ishqor ta’sirida gidrolizlanib aminga aylanadi:
2 R-CH₂ – N  C  O  2KOH 2R-CH₂ – NH₂  K₂ CO₃  Н₂O
Amin
Hosil bo’lgan aminlar nitrit kislota ta’sir ettirilsa birlamchi spirtlar hosil bo’ladi:

R-CH₂ – NH₂  HNO₂ R-CH₂ –OH  N₂  Н₂O

Nihoyat birlamchi yuqori molekulyar spirt ishqor bilan eritib oksidlansa, yоg’ kislotaga aylanadi:
R - CH₂ –OH R - COOH
Kraft usuli bilan ham ma’lum yuqori molekulyar organik kislotadan bittadan uglerodni kamaytirib borib kerakli yоg’ kislotani sintez qilish mumkin. Bu usul bilan sintez qilganda avval sirka kislotasining kaltsiyli tuzi va qisqartirilishi kerak bo’lgan yuqori molekulyar kislotaning kaltsiyli tuzlari aralashmasi haydaladi. Bunda kaltsiy karbonat va yоg’ kislotaning metil ketoni hosil bo’ladi:
Ca(OCOCH₃)₂  Ca(OCOCH₂R) CaCO₃  CH₃ – CO – CH₂ – R
kislota metil ketoni
Olingan metil keton xrom kislotasi bilan oksidlantirilganda ikkita kislota hosil bo’ladi. Bulardan biri sirka kislotasi va ikkinchisi uglevodorod zanjiri dastlabki yuqorimolekulyar kislotadan bir uglerodga kam bo’lgan yangi yоg’ kislota:
CH₃ – CO – CH₂ – R CH₃ – COOH  R - COOH
yоg’ kislota
Yuqorida ko’rib o’tilgan sintetik yоg’ kislotalarni sintez qilish usullari uglevodorod zanjirini qisqartirish yoki uzaytirish yo’li bilan borgan.