Oʻzgalar nutqini ifodalash usullari

Ega tartib son bilan ifodalanganda ot-kesim bilan ega orasiga tire qo'yilmaydi.

Ot-kesim sifat bilan ifodalanganda ot-kesim va ega orasiga tire qo'yilmaydi.

C) Ega ko'rsatish olmoshi bilan ifodalanganda tire qo'yilmaydi.
D) Ega bilan ot-kesim orasida ham yordamchisi bo'lsa, tire qo'yilmaydi


20. Oh zolim falak yiqil boshimga! (Uyg'un) Berilgan gapda undov so'zdan keyin qanday tinish belgisi qo'yilishi lozim?

1. 
   hech qanday tinish belgisi qo'yilmaydi
   
2. 
   ko'p nuqta B) undov C) vergul
   

21. Olamni quyosh yoritadi, insonni ─ ilm. Berilgan qo'shma gapda tire qo'yilishining sababi qayd etilgan to'g'ri javobni belgilang

1. 
   Kesim ot kesim bo'lib, kesimlik bog'lamasi tushirilganligi uchun tire qo'yiladi
   
2. 
   Kesim ot kesim bo'lganligi uchun tire qo'yiladi
   
3. 
   Ikkinchi qismida kesim tushirilganligi sababi tire qo'yiladi
   
4. 
   Qismlar orasida qiyos munosabati bo'lganligi uchun tire qo'yiladi
   

22. Ot-kesim qaysi so'z turkumi bilan ifodalanganda bog'lama ishtirok etmasa ham tire qo'llanilmaydi?
A) olmosh B) sifat C) miqdor son D) ot
23. Qaysi gapda ikki nuqta noto'g'ri qo'llangan?
A) Oltmishga kirib bildim: umrim bekorga o'tmabdi, odamlarga kerakli ekanman, hayotda iz qoldiribman.
B) Daraxtlar ostini o't-o'lan bosgan: hovlining etak tomonida bir juft yirik-yirik qarg'a loqayd kezib yuribdi.
C) Unda to'rt narsa shakllangan bo'ladi: yaxshi so'z, yaxshi amal, yaxshi xulq va ma'rifat.
D) Obidjon borib pechakgulning ichiga qo'l tiqdi: nimanidir mahkam ushladi.


24. Qaysi gapda tinish belgisi noto'g'ri qo'llangan?
A) Ilm bir daryo ― ichi to'lmish dur-u gavhar bilan.
B) Bora-bora shunga odatlanib qoldim ─ hamma darsdan a'lochi bo'ldim.
C) Temur, Damir, Sardor ― hammamiz darrov to'plandik.
D) Bu ― tanlovga taqdim etilgan yangi loyiha.


25. Qaysi gapda vergul qo'shma gap qismlari orasida qo'llangan?

1. 
   Bu gaplarimdan cho'chimang, qo'rqmang, hali boshingizda ne savdolar bordir.
   
2. 
   U to'qayzorda sassiq alaflarning, qamishlarning, gulni payhon qiluvchi to'ng'izlarning ko'pligidan ajablanmadi.
   
3. 
   "Avesto"da yigitlar kurash tushishni, chavandoz bo'lishni, mol boqa olishni, chorvani yirtqich hayvon va qaroqchilardan muhofaza qila olishni o'rganishlari shartligi aytilgan.
   
4. 
   Maktablarda, oliy o'quv yurtlarida kadrlar tayyorlash masalasiga katta e'tibor berilmoqda.
   

5-variant

1. 
   Quyida berilgan gapda vergulning ishlatilishi qanday so'zlar bilan bog'liq?
   

To'g'ri, qishloq tomonga bir-ikki qadam bosdim. Lekin, chamasi, kursdoshlar orasida yolg'izlanib qolish, ming bir ta'nalarni eshitishdan ham qo'rqdim, shekilli. (Sh.Xolmirzayev)
1) ajratilgan bo`lak; 2) uyushiq bo`lak; 3) kirish so'z
A) 1, 3 B) 1, 2 C) 1, 2, 3 D) 2, 3

2. 
   Quyida berilgan gapda necha o'rinda vergul ishlatilishi kerak?
   

Respublikamiz hayotida muhim bir voqea yuz bersa biz sabrsizlik bilan Abdulla Qahhor nima der ekan deb kutardik ustoz yozuvchi albatta hammani hayratga soladigan ko'pchilikka ma'qul bo'ladigan bir gapni aytardi.
A) 4 B) 5 C) 6 D) 3


3. Quyida berilgan gapda vergulning ishlatilishi qanday so'zlar bilan bog'liq?
Kuchli shovqin nafaqat katta yoshdagi kishilar, shuningdek, oʻquvchilar faoliyatiga ham zarar keltiradi.
1) ajratilgan bo`lak; 2) uyushiq bo`lak; 3) kirish so'z
A) 1, 2 B) 1, 2, 3 C) 1,3 D) 2, 3


4. Quyidagi gapda uyushgan bo'lak va umumlashtiruvchi qism orasiga qanday tinish belgilari qo'yiladi?
Oppoq soqoli bilan farzandlarini ham, nevaralarini ham, qo'shni o'g'il-qizlarni ham, ko'cha-ko'ydagi begona bolalarni ham xullas barchani sizlab gapirardi.
A) umumlashtiruvchi bo'lakdan keyin, uyushgan bo'laklardan oldin ikki nuqta qo'yiladi.