|
XIX asr boshlaridan
XIX asrning ikkinchi yarmidan
XIX asrning oxirgi choragidan
XVIII asrning oxirlaridan
13. Hayotning poyonsiz ummoni ichra
Bor shunday g'ariblar ― temirlar
hissiz.(A.Oripov)
Ushbu gapda nima uchun tire (―) ishlatilgan?
A) bog'lovchisiz qo'shma gapdagi ikkinchi gapning kesimi tushirilgani uchun
B) bog'lamasiz qo'llangan ot kesim bilan ega orasida
C) tenglik, taqqoslash ma'nolarini bildiruvchi so'zlar bo'lganligi uchun ular orasida
D) izohlovchi o'xshatish ma'nosini bildirgani uchun izohlovchi bilan izohlanmish o'rtasida
14. Ey inson, har bir so'zni o'ylab gapir tiling seni yo saodatmand etadi, yoxud halokatga boshlaydi. Ushbu bog'lovchisiz bog'langan qo'shma gap qismlari orasiga qanday tinish belgisi qo'yiladi?
A) ikki nuqta B) nuqtali vergul
C) vergul D) tire
15. Bog'lovchisiz qo'shma gap qismlari orasida o'xshatish munosabati ifodalanganda tire qo'yiladi. Qaysi gaplarda ushbu qoida asosida tire qo'yilgan?
1. Yaxshi o'g'il — el obro'si, yaxshi qiz ― uy obro'si.
2. Otalar so'zi — aqlning ko'zi.
3. Vaqting ketdi ― baxting ketdi.
4. Rejasiz ish — qolipsiz g'isht.
5. Suv keldi ― nur keldi.
A) 1, 2, 3, 4, 5 B) 3, 5 C) 2, 3, 4, 5 D) 2, 4, 5
16. Turnalar arg'imchog'i g'ira-shira osmon ortiga // bulutlar bag'riga singiydi.
Ushbu gapda // belgisi o'rnida qanday tinish belgisi qo'llanadi?
A) vergul
B) tire
C) ikki nuqta
D) hech qanday tinish belgisi qo'yilmaydi
17. Odam bolasi borki u shu ranglardan birini o'ziniki qilib oladi butun taqdirini tarjimayi holini orzu-umidlarini va nihoyat olamni shu rang orqali ko'radi. Ushbu gapda nechta vergul ishlatilishi lozim?
A) 4 B) 5 C) 6 D) 7
18. Quyidagi gapda qanday tinish belgilari qo'yilishi kerak?
Sekin unga yaqin bordim bu manzara ham bizning ko'ngilga yaqin-da qadrdon ega va kesim o'rtasida tire ishlatiladi;
2) ot kesim va ega o'rtasida ham yordamchisi bo'lsa, tire qo'yilmaydi;
3) ega ko'rsatish olmoshi bilan ifodalansa, tire qo'yiladi; 4) kesim tartib son bilan ifodalansa, tire qo'yiladi.
A) 1, 2, 3 B) 2, 3 C) 2, 3, 4 D) 1, 4
4-variant
1. Tinish belgilarining ishlatilishi bilan bog'liq quyidagi qaysi qoida noto'g'ri?
1) undalmalar gap bo'laklaridan vergul bilan ajratiladi; 2) kiritmalar ikki nuqta bilan ajratiladi;
3) ajratilgan bo'laklar ko'p nuqta bilan ajratiladi;
4) gapning kesimi harakat nomi bilan ifodalanib, bog'lamasiz qo'llanganda ega va kesim o'rtasiga tire qo'yiladi.
A) 1, 2 B) 1, 2, 4 C) 2, 3 D) 2, 3, 4
2. Tinish belgilarining ishlatilishi bilan bog'liq quyidagi qaysi qoida to'g'ri?
1) ko'chirma gaplar qo'shtirnoqqa olinadi;
2) istak gaplar oxirida undov belgisi qo'yiladi;
3) umumlashtiruvchi so'z uyushiq bo'laklardan oldin kelsa, undan keyin tire qo'yiladi;
4) undalma alohida ohang bilan aytilsa, undan keyin undov belgisi qo'yiladi.
A) 1, 4 B) 2, 3, 4 C) 3, 4 D) 1, 2, 4
3. Tinish belgilarining ishlatilishi bilan bog'liq quyidagi qaysi qoida noto'g'ri?
1) undov gap so'roq gapdan hosil bo'lsa, oldin so'roq, keyin undov belgisi qo'yiladi; 2) buyruq gaplar oxiriga nuqta qo'yiladi; 3) kesim ergash gap va bosh gap o'rtasida ikki nuqta ishlatiladi; 4) kiritma gaplar qo'shtirnoq bilan ajratiladi.
A) 1, 2, 3 B) 2, 3, 4 C) 3, 4 D) 1, 4
4. Urush quyon ovi emas.
Ushbu gapdagi tirening ishlatilish sababini aniqlang.
A) izohlash munosabati bo'lgani uchun
B) ega ma'nosi ta'kidlangani uchun
C) bu gapda tire ishlatilmaydi, chunki ot kesim tarkibida bog'lama bor
D) o'xshatish munosabati ifodalangani uchim
5. Bu sen uchun katta sinovdir.
Ushbu gapdagi tirening ishlatilish sababini aniqlang.
A) ega ko'rsatish olmoshi bilan ifodalangani uchun
B) izohlash munosabati ifodalangani uchun
C) bu gapda tire ishlatilmaydi, chunki ot kesim tarkibida bog'lama bor
D) shart munosabati ifodalangani uchun
6. Shubha yo'qki inson qaysi millat dinga qaysi xalq ― elatga mansub bo'lmasin u avvalambor tabiat farzandidir. (I.Karimov)
Berilgan gapda nechta vergul qo'yilishi kerak?
A) 4 ta B) 7 ta C) 6 ta D) 5 ta
7. Aziz do'stlar, oltin va kumushi bo'lmagan odam kambag'al emas, balki es-hushi va kasb-hunari bo'lmagan kishi kambag'aldir.
Gapda qaysi so'zlardan so'ng vergul qo'yilishi kerak?
doʻstlar, emas, bo'lmagan B) aziz, do'stlar, balki
C) doʻstlar, emas D) do'stlar, emas, balki
8. Berilgan gapda qo'yilishi kerak bo'lgan tinish belgilari va ularning tartibi qaysi javobda to'g'ri ko'rsatilgan?
Birov sening aybingni yuzingga aytsa, so'zini qaytarma, chunki u sening uchun ko'zgudir; ko'zgu xira bo'lib qolsa, boshqa aybingni ko'rsatadimi?
vergul, vergul, nuqtali vergul, vergul, so'roq belgisi
vergul, vergul, ikki nuqta, vergul, so'roq belgisi
vergul, vergul, tire, nuqtali vergul, vergul, so'roq va undov belgilari
vergul, vergul, nuqtali vergul, tire, so'roq belgisi
9. O'zbek yozuvida nuqta tinish belgisi sifatida qachondan boshlab ishlatilgan?
Do'stlaringiz bilan baham: |
