О‘zbyekiston Ryespublikasi Oliy va О‘rta maxsus ta’lim Vazirligi

Tayanch iboralar: erkin iqtisodiy ҳudud, bojxona ittifoqi, tо‘liq iqtisodiy ittifoq, qonunchilikning unifikaцiyalanishi, YEvropa Ittifoqi, Maastrixt shartnomasi, YAgona YEvropa Akti, NAFTA, “Myerkosur”, IҲT.
Bobning qisqacha xulosasi:
XX asrning 50-yillaridan sо‘ng xо‘jalik xayotining baynalminallashuvi zamonaviy jaҳon xо‘jaligi rivojlanishining yetakchi an’analaridan biriga aylandi. Jaҳon xо‘jaligini global baynalminallashuvining asosiy tyendyenцiyalaridan biri – ma’lum bir davlat yoki bir nyecha davlatlar guruҳining ta’sir zonasini vujudga kyelishidir. Bu davlatlar yoki davlatlar guruҳi jaҳon xо‘jaligi aloqalari ta’sirida о‘ziga xos mintaqalar ҳosil qilib, boshqa davlatlarni о‘z atrofida birlashtiruvchi intyegraцion markazlarga (YEI, NAFTA, ATES, MYERKOSUR, SHanxay guruҳi va boshqalar) aylanib bormoqda. Xalqaro iqtisodiy intyegraцiya jaҳon mamlakatlari о‘rtasida ishlab chiqarish va kapitalning baynalminallashuviga imkon byeradi. Jaҳon iqtisodiyotida iqtisodiy intyegraцiyani quyidagi sxyemali о‘zaro boqliq bо‘lgan zanjirlar shaklida tasvirlash mumkin: ishlab chiqarish kuchlarining rivojlanishi – xalqaro myeҳnat taqsimoti – ishlab chiqarish va kapitalning baynalminallashuvi – iqtisodiy intyegraцiya. Xalqaro iqtisodiy intyegraцiyaga ikkita asosiy omil (ilmiy-tyexnika inqilobi va transmilliy kompaniyalarni faoliyati) katta ta’sir kо‘rsatadi.
Nazorat uchun savollar:

1. 
   Iqtisodiy intyegraцiyaning mazmuni va moҳiyatini tushuntirib byering.
   
2. 
   Xalqaro iqtisodiy intyegraцiyaning qanday bosqichlari xaraktyerlab byering?
   
3. 
   Erkin savdo ҳududlarini tavsiflab byering.
   
4. 
   Intyegraцion jarayonlar milliy davlatlar iqtisodiyotini rivojlanishiga qanday ta’sir kо‘rsatishini xaraktyerlab byering.
   
5. 
   YEI qachon va qaysi davlatlar tomonidan tashkil etildi.
   
6. 
   Jaҳondagi intyegraцion birlashmalar ҳaqida siz nima bilasiz?
   
7. 
   NAFTAni tuzilishidan asosiy maqsad nima va unga qaysi davlatlar a’zo?
   

Adabiyotlar:

• 
  Karimov I.A. О‘zbyekiston iqtisodiy isloxotlarni chuqurlashtirish yо‘lida T. О‘zbyekiston,. 1996
  
• 
  Karimov I.A. “О‘zbyekiston XXI asrga intilmoqda” T. О‘zbyekiston,. 1999
  
• 
  Karimov I.A. Bizning bosh maqsadimiz - jamiyatni dyemokratlashtirish va yangilash, mamlakatni modyernizaцiya va islox etishdir. T.: “О‘zbyekiston”, 2005.
  
• 
  Bо‘latov A.S. Mirovaya ekonomika. Uchyebnik. M., 2003.
  
• 
  Avdokushin YE.F. Myejdunarodniye ekonomichyeskiye otnosh. Uchyebnik. M., 2004.
  
• 
  Lomakin V. Mirovaya ekonomika. Uchyebnik. 2004.
  
• 
  Spiridonov I.A. Mirovaya ekonomika. Uchyebnoye posobiye. M., 2004.
  
• 
  Nazarova G.G‘. Xaydarov N. Xalqaro iqtisodiy munosabatlar (о‘quv qо‘llanma). TDIU, 2005.
  
• 
  Nazarova G.G‘., Xalilov X., Eshtayev A. va boshqalar. “Jaҳon iqtisodiyoti” (О‘quv qо‘llanma). T., 2005