Ozbekstan Respublikasi Xaliq bilimlendiriw ministrligi

Kelbetlik feyil toplami

Kelbetlik feyillep ha`p tu`pli so`zlepdi basqapip kelip kel­betlik feyil toplamlapin du`zedi. Kelbetlik feyil jasawshi =g`an//=gen, =qan// =ken, =tug`in, =ar//=er,=r qosimtalari arqali jasalg`an bapliq kelbetlik feyillep feyil toplamlapin dw0iwi mu`mkin. Kelbetlik feyillep ataw formasinda, seplik ha`m tartim jalg`awi jalg`aniw arqali ha`m ko`mekshi so`zler menen dizbeklesip kelbetlik feyil toplamlarin du`zedi. Bular ha`r qiyli ken`eytilgen ag`zalar xizmeti atrarip keledi.

=g`an//=gen formali kelbetlik feyil feyil toplamin du`ziwde ken` tu`rde qollaniladi. Ol bul toplamda en` tiykarg`i basrariwshi so`z bolip xizmet etedi. Bul feyil toplami baslawish, bayanlawish, aniqlawish, toliqlawish, pisiqlawish xizmetinde de qollaniladi. Mis: Amannin` qay qiyalda baratira`ani mag`an belgisiz. Jaqsi o`o`ylegen as jer, Jaman so`ylegen tas jer.

Toliqlawish xizmetinde: Menin` qayda ketkenimdi hesh kim bilmewi kerek. Senin` oqiwg`a kirgenin`di, oqiw pitkerip adam bolip jumisqa aralasqanin`di ko`re almay ketti-a`!

Aniqlawish xizmetinde: Da`slebinde ortaq gu`rrin` tawip otirg`an olar bara-bara ekew ara so`ylesiwge kiristi. Klassqa ku`tilmegende qolina gu`l ko`tergen mug`allim kirip keldi. Usi waqitqa shekem birge islesip kiyatirg`anlardin` jaman­lig`in ko`rgenim joq.

Pisiqlawish xizmetinde: Onin` menen so`ylesken sayin so`yleskim keledi. Maman hesh na`rse bilmegensip sa`lemlesti. Otirispa qizin`qirag`innan keyin ha`mmesi ekew ara so`zge o`tti. Ko`p waqittan beri ko`rmegenge tanimay qaldim.