«O’zbеknеftgaz» Milliy Xolding Kompaniyasi

 
7.3.3. Yer osti suvlari tasnifi 
 
Neft va gaz konlarining yer osti suvlari neft va gaz konlariga nisbatan geologik 

maydoniy joylashishiga qarab tasniflanadi. SHunga ko’ra neft konlaridagi yer osti 
suvlari 

grunt (odatda bosimsiz suvlar), bosimli qatlam va tektonik yoriqlar 
suvlariga ajratiladi.

---

181 
Grunt suvlari yer yuzasidan unchalik 
chuqur bo’lmagan, birinchi suvto’sar 
qatlamda joylashadi. Ularning ishlatish 
rejimi 
gidrometeorologik 
sharoitlarga 
bog’liq. Bosimli qatlam suvlari (7.22-rasm) 
neftli 
qatlamlarga 
nisbatan 
geologik-
maydoniy joylashishiga qarab quyidagicha 
bo’linadi (A.A. Kartsev, 1963): 1) ostki 
chekka (chegara) suvlar 

neft uyumining 
pasaygan joyida, ostida joylashib, uni to’liq 
o’rab ololmaydi; 2) ostki suvlar 

neft 
uyumi ostida joylashib, struktura bo’yicha 
uni to’liq o’rab oladi; 3) interval suvlar 

neft va gazli qalin qatlamlar ichida 
joylashgan singuvchi qatlardagi suvlar 
bo’lib, yagona ishlatish ob’ekti hisoblanadi; 
4) ustki chekka suvlar 

neft va gaz uyumi 
bo’lgan qatlamlardagi suvlar bo’lib, bular 
uyumning ustida joylashadi; 5) ustki suvlar 

qatlam suvlari bo’lib, neft va gazli 
qatlamlar ustida yotadi; 6) qatlam ostki 
suvlari 

neft-gazli qatlam ostida yotuvchi 
suvli qatlamlardagi suvlar; 7) tektonik 
suvlar 

yoriq 
suvlari

neft-gazli 
qatlamlarni kesib o’tgan diz’yunktiv 
yoriqlardagi suvlar; 8) bog’langan suvlar, 
asosan kapillyar suvlar 

qatlamning neft 
va gazga to’yingan qismida joylashadi; 9) sun’iy qo’shilgan suvlar 

neft-gazli 
qatlamni burg’ilashda, ta’mirlash ishlarida, qum tiqinini yuvishda qo’shiladigan 
suvlar. Qatlam bosimini tiklash uchun qatlamga suv haydalganda bunday suvlar 
qisman chekka, ostki, interval suvlar o’rnini egallashi, ba’zan mustaqil o’rin egallashi 
mumkin (masalan, chegara ichra suv bostirishda) (7.23-rasm). 
Ostki chekka suvlar mavjud bo’lganda neft-suv tutash yuzasining holati (7.24-
rasm) neftlilikning tashqi (qatlamning ustki qismi bo’yicha) va ichki (qatlamning 
ostki qismi bo’yicha) chegarasini aniqlaydi. 
Neftlilikning ichki chegarasida joylashgan qatlam bo’y baravariga, ya’ni ostki 
qismidan ustki qismigacha neft bo’ladi. Neftlilikning ichki va tashqi chegarasi 
oralig’ida joylashgan qatlamning ustida neft, ostki qismida suv bo’ladi va bu 
chegaraoldi zonasi deb yuritiladi.