O’zbekistonRespublikasi Oliy va O’rta maxsus ta’lim vazirligi Denov Tadbirkorlik va Pedagogika Istituti


GENETIKA JIHATIDAN O'ZGARTIRILGAN VA MAHALLIY O'SIMLIKLARNING FARQLARI



Download 65,39 Kb.
bet11/12
Sana02.07.2022
Hajmi65,39 Kb.
#731464
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   12
Bog'liq
ABDUNAZAROV MAXMUD. BOTANIKA Kurs ishi

GENETIKA JIHATIDAN O'ZGARTIRILGAN VA MAHALLIY O'SIMLIKLARNING FARQLARI


Oddiy odam tabiiy va transgen o'simliklarni bir biridan ajratishi mumkin emas. Bu laboratoriya sinovlari bilan aniqlanadi.
Rossiya Sog'liqni saqlash vazirligi 2002 yilda ishlab chiqaruvchilarga genetik jihatdan o'zgartirilgan materiallarning beshdan ko'p qismini o'z ichiga olgan mahsulotlarni etiketlashni majbur qildi. Ammo aslida deyarli hech kim bu belgi qo'ymaydi. Tegishli tekshiruvlar bunday buzilishlarni muntazam ravishda oshkor qilmoqda. Genetika jihatidan o'zgartirilgan mahsulotlarni olib kirish, olish va sotish huquqini olish uchun pulli yuridik protseduralar mavjud. Bu oziq-ovqat ishlab chiqaruvchilar uchun juda zararli. Mahsulotni belgilash oziq-ovqatning insonga zarar etkazishini anglatmaydi. Ayni paytda, ko'plab xaridorlar buni xavfli signal deb hisoblashadi.


Xulosa
Transgenli texnologiyalarning qiymati to'g'risida ikkita qarama-qarshi fikirlar bor. Ba'zi olimlar genotip ma'lumotlarining inson tanasi uchun xavfsizligini butunlay xavfsizligini va qishloq xo'jaligini rivojlantirish uchun juda foydali deb hisoblashadi. Boshqalari, bunday o'zgarishlarning natijasi ko'p yillar o'tib o'zini namoyon qiladi deb hisoblashadilar.
Genetika transformatsiyasiga uchragan har qanday o'simlik ommaviy dastur uchun ruxsat olishdan oldin majburiy tekshiruvdan o'tkaziladi. Davlat organlari ushbu ekinlarni ekishda ekologik va toksikologik xatarlarni tekshiradi. Genetik modifikatsiyalangan mahsulotlardan foydalangandan keyin jiddiy xavfli oqibatlar mavjud bo’lmaydi. Genetik muhandislik juda yorqin istiqbolga ega: transgenli o'simliklar kasal bo'lib qolmaydi va chirimaydi. Biroq qadimgi so'zni unutmasligimiz kerak: "Tabiat tabiiy bo'shliqqa toqat qilmaydi”. Ya’niy tabiatni o’zboshimchalik bilan o’zgartirishga harakat qilmasligimiz kerak, aks holda yomon oqibatlarga olib kelishi mumkun.
Transgenik texnologiyalarning muxoliflariga ko'ra, genetik muhandislar tabiatga qarshi zo'ravonlik qiladilar. Ular selektsionerlardan farqli o'laroq, har qanday yo'nalishdagi har qanday genlarni harakatga keltiradilar, bu muqarrar ravishda xavotirli oqibatlarga olib keladi. Biroq, bir vaqtlar jarrohlar inson tanasiga aralashish uchun haqorat qilishda ayblangan edi, ammo bugungi kunda dori juda uzoqqa cho'zilgan va shifokorlarning xatti-harakatlari ziddiyatga olib kelmaydi. Qolaversa, taraqqiyotni to'xtashi mumkin emas. Ehtimol, transgenli o'simliklardan foydalanish qishloq xo'jaligining yaqin kelajagi bo’lishi mumkun. Genetik muhandislikning rivojlanishi qishloq xo'jaligiga ko'plab qiyin vaziyatlarni bartaraf etishga yordam beradi. Va yangi biotexnologiyalar boshqa muammolar (oziq-ovqat, texnologik va siyosiy) uchun ychimlar beradi.
Ko'pgina mamlakatlarda genetik jihatdan o'zgartirilgan mahsulotlardan foydalanishga foizli taqiqlar mavjud, masalan: Evropada mahsulotdagi GMO miqdori normasi 0,9% dan, Yaponiyada - 5% dan ko'p emas va AQShda. - 10%. Dunyoning deyarli barcha mamlakatlarida GMO tarkibidagi mahsulotlarni markalash majburiydir. Rossiyada, shuningdek, agar mahsulot tarkibi 0,9% dan oshsa, GMO belgisi bilan etiketlanishi haqida qonun mavjud.
AQShda aholining 70 foizi, Rossiyada 30 foizi allergiyadan aziyat chekmoqda va ko'plab olimlar buning sababi genetik jihatdan o'zgartirilgan oziq-ovqat ekanligiga ishonishadi.
Allergiya ko'rinishi: begona genlar kiritilganda, bakteriyalar oqsillari kabi moddalar paydo bo'ladi, aks holda ular ishlayotgan o'simliklarning genetik materialiga kirmagan bo'lar edi. Bu odamlarda allergiya holatlari sonini ko'payishiga olib keladi, chunki transgen o'simliklarni iste'mol qilish hajmi oshadi.
Genetik beqarorlik 200 million yildan ortiq vaqt davomida rivojlanib kelayotgan genetik kodga begona gen kiritilganda, bu beqarorlashish ehtimoli ko'proq, bu o'simliklarning o'zlarida ham muammolarni keltirib chiqaradi, ularni zaiflashtiradi va odamlarda kasalliklarni keltirib chiqaradi. .
Transgen texnalogiyalarning foydali tomonlaridan biri meva mahsulotlarining bazi bir ustuvor xususiyatlarga ega bolishidadir masalan:
Pomidorlar - tashqi porloq benuqson ko'rinish va cheksiz saqlash muddati.
Kartoshka - zararkunandalarga chidamlilik va hosildorlikni oshirish.
Banan - shifobaxsh xususiyatlari (poliomielitga qarshi vaktsina ishlab chiqaradi).
Genetik jihatdan o'zgartirilgan fermentlar qo'shilgan non uzoq vaqt davomida eskirmasligi.
Tamaki pestitsidlarga chidamli bo'lishi.
Genetik modifikatsiyalangan oziq-ovqat tarafdorlari, gen muhandisligi Yerning o'sib borayotgan aholisini ochlikdan qutqaradi, deb takidlaydilar.



Download 65,39 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   12




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish