O’zbekistonRespublikasi Oliy va O’rta maxsus ta’lim vazirligi Denov Tadbirkorlik va Pedagogika Istituti


II Bob.Yuksak o’simliklar genomi tuzilishining molikulyar-genetik xususiyatlari



Download 65,39 Kb.
bet5/12
Sana02.07.2022
Hajmi65,39 Kb.
#731464
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12
Bog'liq
ABDUNAZAROV MAXMUD. BOTANIKA Kurs ishi

II Bob.Yuksak o’simliklar genomi tuzilishining molikulyar-genetik xususiyatlari.
2.1. Poliploidiya va gaploidiya hodisalari.
Poliploidiya (“poli” yun- “ko’p”. eidos -“koʻrinish”, “shakl”) — tirik organizmlar hujayrasidagi xromosomalari sonining ularning gaploid miqdoriga nisbatan 3 yoki undan koʻproq marta oshib ketishi. Bunday hujayra yoki undan rivojlangan organizm poliploid deyiladi. Xromosomalar soni 3-marta oshganida triploid, 4-marta oshganida tetraploid deyiladi. Poliploid organizm ota- ona organizmga nisbatan yirik va kuchli boʻladi. Poliploidiya, oʻsimliklar orasida keng tarqalgan; madaniy oʻsimliklar, odatda, poliploid boʻladi. Poliploidiya, hayvonlar orasida ayrim qisqichbaqasimonlar, suvda va quruqlikda yashovchilar, as-karidalarda uchraydi. Sunʼiy Poliploidiya, yuqori harorat, nurlanish, kimyoviy moddalar (kolxitsin va boshqalar) taʼsir et-tirib hosil qilinadi. Poliploidiya, katta amaliy ahamiyatga ega. Poliploid oʻsimliklar yirik va serhosil boʻladi. Poliploidiyadan oʻsimlik navlari xususiyatini yaxshilash, yirik va serhosil navlar yetishtirishda keng foydalaniladi.
Rus olimi B. L. Astaurov tut ipak qurti ikki xil zotining duragaylaridan serpusht tetraploid zotni yetishtirgan. Ana shu asosda Astaurov ayrim jinsli hayvonlarning poliploid formalari partenogenez va gibridizatsiya usuli bilan kelib chiqishi mumkinligini amalda isbot qildi.
1892 yilda rus botaniki I.I. Gerasimov haroratning yashil suv o'tlari spirogirasi hujayralariga ta'sirini o'rganib chiqdi va ajoyib hodisani “hujayradagi yadrolar sonining o'zgarishini” aniqladi. Past harorat yoki uyqu tabletkalari (xloroform va xloralgidrat) ta'siridan so'ng, u yadrosiz, shuningdek, ikkita yadroli hujayralarning ko'rinishini kuzatdi. Birinchisi tez orada vafot etdi va ikkita yadroli hujayralar muvaffaqiyatli bo'lindi. Xromosomalarni hisoblashda ular oddiy hujayralardagidan ikki baravar ko'p ekanligi ma'lum bo'ldi. Shunday qilib, genotipning mutatsiyasi bilan bog'liq bo'lgan irsiy o'zgarish aniqlandi, ya'ni. hujayradagi barcha xromosomalar to'plami. Bu nom oldi poliploidiya, va xromosomalar soni ko'p bo'lgan organizmlar poliploidlardir.

Download 65,39 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish