O‘Zbekistondagi Mavjud Suv Muammolari Va Uning Jiddiy Oqibatlari Mavzusini O‘Qitish Metodikasi

JOURNAL OF ADVANCED
RESEARCH AND STABILITY (JARS) 
Volume: 01 Issue: 06 | 2021 
ISSN: 2181-2608
614 
Muloqot 
–
 Bola Psixik Rivojlanishining Muhim 
Omili 

M. Abdulmadjidova

ADUPI, Ijtimoiy 
Fanlarni O’qitish Metodikasi Kafedrasi 
O’qituvchisi

Annotatsiya
:
 
Maqolada muloqot, 
bolaning muloqotga bo’lgan extiyoji, uning 
kattalar bilan emotsional aloqani davom ettirishga intilishi, 
muloqotning birinchi, ikkinchi bosqichlari, muloqot funksiyasini 
«Jonlanish kompleksi», haqida fikr yuritiladi 
Kalit so’zlar
:
muloqot, ehtiyoj, emotsional protsyess, kognitiv 
protsyess, mnemik protsyess, “Jonlanish kompleksi”
.

---

JOURNAL OF ADVANCED
RESEARCH AND STABILITY (JARS) 
Volume: 01 Issue: 06 | 2021 
ISSN: 2181-2608
615 
Prezidentimiz Sh.M.Mirziyoyev,-
“…Bugungi
kunda «Farzandlarimiz bizdan 
ko‘ra
kuchli, bilimli, 
dono va albatta baxtli 
bo‘lishlari
shart!» degan hayotiy 
da’vat
har birimizning, ota-onalar va keng 
jamoatchilikning ongi va qalbidan mustahkam 
o‘rin
egallagan. YOshlarimiz haqli ravishda 
Vatanimizning kelajagi uchun javobgarlikni zimmasiga olishga qodir 
bo‘lgan, bugungi
va ertangi 
kunimizning xal etuvchi kuchiga aylanib borayotgani barchamizga gurur va iftixor 
bag’ishlaydi…”
1
-
deb bolalarimizga yuksak ishonch bildirdi. 
Shunga ko’ra har bir bolani e’tiborli, mas’uliyat bilan voyaga yetkazish ota
-ona va ustozlar zimmasiga 
yuklanadi. 
Har qanday faoliyat ham ijtimoiy xarakterga ega va kishilar 
o‘rtasida
muloqot 
bo‘lishini
talab 
qiladi. Aynan kattalar bilan 
bo‘ladigan
muloqot tufayligina bola ijtimoiy-tarixiy tajribani 
o‘zlashtiradi,
bu tajribani 
o‘zlashtirish
davomida esa u psixik jihatdan rivojlanadi. Demak,bolaning 
kattalar bilan muloqoti 
–
bola psixik rivojlanishining muhim omilidir. 
Muloqot kishilarning har qanday 
o‘zaro
ta’siri
emas, balki shunday 
o‘zaro
ta’sirki,
bu jarayonda uning 
har bir qatnashchisi aktiv 
bo‘lib,sub’yekt
sifatida, shaxs sifatida namoyon 
bo‘ladi.
Muloqot 
insonning 
o‘ziga
xos ehtiyojini, boshqa zaruriyatlar 
–
oziq-ovqatga, issiqlikka, taassurotlarga, 
aktivlikka, 
xavfsizlikka 
intilish 
kabi 
ehtiyojlardan 
farqlanuvchi 
ehtiyojni 
qondirishga 
qaratilgan.Muloqotga 
bo‘lgan
ehtiyoj 
o‘zini
va boshqa kishilarni shaxs sifatida anglashga, 
ya’ni
boshqa kishilarga va 
o‘z
-
o‘ziga
baho berishga qaratilishida ifodalanadi. SHuning uchun bunda oxirgi 
psixik mahsulot boshqa kishining va 
o‘zining
obrazi 
bo‘lib,
shu tufayli inson faoliyatini regulyatsiya 
qiladi. 
Bolada muloqotga 
bo‘lgan
ehtiyojni 4 ta 
ko‘rsatkich
asosida 
ko‘rish
mumkin: 
1.
Kattalarga qiziqishi va ularga diqqat 
e’tiborida.
2.
Bola tomonidan kattalarni baholashni ifodalovchi emotsional munosabatida. 
3.
Bolaning 
o‘zini
namoyon qilishi, kattalarga qobiliyat va malakalarini 
ko‘rsatishga
qaratilgan 
holatlarida. 
4.
Kattalarning bolaga qilgan munosabatlariga 
ko‘rsatadigan
reaksiyalarida. 
Muloqot bolaning dunyoga kelishi bilan darhol vujudga kelmaydi, balki asta-sekin tarkib topa borib, 
bola 2 oylik 
bo‘lganida
namoyon 
bo‘ladi.
Muloqot normal rivojlanishga ega 
bo‘lgan
barcha bolalarda, 
normal tarbiya sharoitlarida mavjud 
bo‘ladi.
Go‘daklik
davri muloqot uchun tayyorgarlik bosqichi 
bo‘lib,
bu davr davomida chaqaloq kattalarni ajratishni 
o‘rganadi.
Diqqatni katta kishiga qarata olish 
–
tarkib topayotgan muloqotning belgisi 
bo‘lib
xizmat qiladi. 
2
haftaligida; kattalar 
ko‘ziga
nigohini qaratadi (bu bola aktivligidan darak beradi), kattalar 
ta’siriga
javoban jilmayadi (1 oyligining oxirida), turli xil harakatlarni bajaradi, kattalar bilan 
emotsional aloqani davom ettirishga 
(cho‘zishga)
intiladi. 
1
Mirziyoyev.Sh.M. “Erkin va farovon, demokratik o’zbekiston davlatini
birgalikda barpo etamiz
”
O’zbekiston 
Respublikasi Prezidenti lavozimiga kirishish tantanali 
marosimiga bag’ishlangan Oliy majlis palatalarining qo’shma 
majlisidagi nutq.T.”O’zbekiston” NMIU. 2016 y.13
-bet 

---