O‘Zbekistondagi Mavjud Suv Muammolari Va Uning Jiddiy Oqibatlari Mavzusini O‘Qitish Metodikasi



Download 13,3 Mb.
Pdf ko'rish
bet234/389
Sana27.05.2022
Hajmi13,3 Mb.
#611153
1   ...   230   231   232   233   234   235   236   237   ...   389
Bog'liq
JARS V1N6 Dec21 Combine

Volume: 01 Issue: 06 | 2021 
ISSN: 2181-2608
618 
Тола Таркибидаги Бўёвчи Модда 
Миқдорини Физик Кимёвий Тахлил Қилиш
 

М.Ш.Хасанова, Н.И.Норқулова, М.Махмудова
 
Аннотация

Тўқимачилик саноатининг инновацион ривожланиб 
бориши, ассортментларнинг мунтазам кенгайиши 
билан боғлиқ. Бу сохадаги нисбатан сўнгги 
ишланмалардан бири бамбук толаси асосидаги 
матодир ва у жуда тезлик билан табиий толали 
матолар ўрнини эгаллашга эришмоқда. Ушбу 
мақолада физик кимёвий усуллар орқали бамбук 
толасини бўяш эритмасининг оптик кўрсаткичларини 
ва толадаги бўёқ миқдорини аниқлаш устида илмий 
тадқиқотлар олиб борилган.
Калит сўзлар
:
бамбук толаси, оптик зичлик, 
пардозлаш, бўяш эритмаси



JOURNAL OF ADVANCED
RESEARCH AND STABILITY (JARS) 
Volume: 01 Issue: 06 | 2021 
ISSN: 2181-2608
619 
Республикамизнинг иқтисодий –
ижтимоий ривожланишини таъминлашда тўқимачилик 
саноатини ривожлантириш, тайёр газламалар ишлаб чиқарувчи янги қувватларни, шу жумладан 
ички ва жаҳонбозорларида ҳаридоргир бўлган янги маҳсулоттурлари ишлаб чиқарилишини 
йўлга қўйиш, ҳамда республикада сунъий ва синтетик тола ва иплар (вискоза, ацетат, полиэфир, 
полиэстер, полиамид, полиакрилонитрил) ишлаб чиқаришни (кимё саноатида) амалга ошириш 
ва натижада, арзон бўлган аралаш толали мато ишлаб чиқариш ва тикувчилик саноатини 
ривожлантириш асосий ҳал қилиниши лозим бўлган вазифалардир [1].
Шу билан бирга бамбук толаси табиийлик ва соғлом турмуш тарзи тарафдорларини ўзига жалб 
этадиган ажойиб хусусиятга эга махсулотдир. Бамбук толасини кимёвий пардозлаш режимини 
ишлаб чиқиш ва экологик жихатдан зарарсиз бўлган шароитни сақлаб қолиш мухим вазифа 
хисобланади [2].
Бўяш жараёнида бўёвчи модда тола структурасига чуқуркириб бориши ва 
мустахкам ёрқин ранглар хосил қилиш имкониятлари мавжудлиги аниқланган. 
Бўяш кимёвий бирикма ёки бўёқнинг мато толаларига мустахкам бирлашишидир. Мато турига 
ва керакли тайёр махсулотга қараб турли хил бўёқлар ва жарёнлар қўлланилади. Бамбук
-
полиэфир толалари асосидаги матоларни дисперс ва бевосита бўёвчи моддалар билан бўяш 
эритмасидаги электролит иштироки ва унинг бўяш жараёнига таъсири спектрофотометрик 
тахлил қилинган[3].
Бамбук толасини бўяш эритмасини оптик кўрсаткичларини аниқлаш ва бўёқ сарфини хисоблаш 
устида илмий тадқиқотлар олиб борилди. 
Бўяш эритмаси миқдорини фотоэлектроколориметрия усулида аниқлашда унинг зичлиги махсус 
тайёрланган стандарт оптик зичлиги билан таққосланади ёки моддаларнинг солиштирма нур 
ютиш кўрсаткичи орқали хисоблаб чиқарилади.
Фотоэлектроколориметрия 

текширилувчи эритмадан ўтган (шаффоф, рангли) ёруғлик нури 
тушганда фотоэлементдаги ток кучининг ўзгариши билан эритмадаги модданинг 
концентрациясини аниқлаш усулидир [4].
Муайян стандарт шароитларда ва модданинг маълум концентрациясида реакция ўтказилади, 
кейин эритманинг абсорбцияси ўлчанади. Таққослаш учун, худди шу аралашмани ишлатиш 
лозим.
Эритмаларнинг жуда кўп физик–кимёвий хоссалари, масалан, нурнинг ютилиши, поляризация 
текислиги бурилиш бурчагининг катталиги, электр ўтказувчанлиги ва бошқалар модданинг 
концентрациясига боғлиқ ҳолда бўлади. Шундай қилиб, бу катталикларни ўлчаш орқали 
текширилаётган эритмадаги модданинг миқдорини топиш мумкин. Бу усулларнинг барчаси 
физик–кимёвий текшириш усуллари дейилади. Физик–кимёвий текшириш усуллари жуда кам 
миқдордаги моддани аниқлашга имкон беради, аммо улар кимёвий, айниқса,
гравиметрик 
анализ усулига нисбатан аниқлиги кам бўлиб, кўпчилик физик–кимёвий текшириш 
усулларининг аниқлиги ± 5 % га тенг.



Download 13,3 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   230   231   232   233   234   235   236   237   ...   389




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish