O‘Zbekistondagi Mavjud Suv Muammolari Va Uning Jiddiy Oqibatlari Mavzusini O‘Qitish Metodikasi

JOURNAL OF ADVANCED
RESEARCH AND STABILITY (JARS) 
Volume: 01 Issue: 06 | 2021 
ISSN: 2181-2608
621 
2-
расм. Тола таркибидаги бўёвчи модда миқдорининг бўяш давомийлигига боғлиқлиги
 
Бўяшнинг оптимал шароитларини танлаш учун актив бўёвчи моддани толага ютилишига таъсир 
этувчи бир қатор факторлар (бўяш муҳити, ҳарорат, вақт,
электролит коцентрацияси)бўялган 
толаларга ишқорий шароитда ишлов бериш ўрганиб чиқилди. Ранглар ёрқинлигини ошириш 
мақсадида қисқа вақт ичида кучсиз ишқорий шароитда бўялган толаларга ишлов берилди. 
Бўялган толаларга кучсиз ишқорий эритмада ишлов берилганда (рН=9
-
10) бўёвчи модданинг 
толадаги сорбцияланган миқдори (Расм 3) сезиларли даражада ортганлиги кузатилди. 
Тажрибалардан аниқ бўлдики, бўяш жараёнига электролитнинт таъсири барча рангларда актив 
бўёвчи моддалар учун бир хил. Бўяш ҳароратини кўтарилиши эса ҳар бир ранг учун ўзига хос 
бўлиб, бунда актив тилларанг сариқ 2КТ
-60
0
С, ёрқин қизил 5СХ
-45-50
0
С ва яшил Ж
-80
0
С да 
жараён мувозанатга эришар экан.
0
10
20
30
40
50
60
70
80
0
7
8
9
10
11
Б
ўё
вч
и 
м
од
да
м
иқд
ор
и,
г
/кг
1
2
3
4
5

---

JOURNAL OF ADVANCED
RESEARCH AND STABILITY (JARS) 
Volume: 01 Issue: 06 | 2021 
ISSN: 2181-2608
622 
3-
расм. Тола таркибидаги бўёвчи модда миқдорининг бўяш ваннаси таркибидаги бўёвчи 
модда концентрациясига боғлиқлиги (рН=9
-10) 
 
Бўяш муҳитининг рН=2
-
3 оралиғида бўёвчи модданинг толага сорбцияланиши камаяди. Шуни 
айтиб ўтиш жоизки, бўяш муҳити кучли ишқорий бўлганда бўёвчи модданинг толага 
сорбцияланиши ҳам ортади. Лекин ишқорий муҳитда толани
деструкция бўлишини инобатга 
олган ҳолда бўяш муҳити рН кўрсаткичи 2
-
3 оралиқда қолдирилди.
Тажрибада олинган натижаларга асосланган ҳолда актив бўёвчи моддалар билан бўяшда унинг 
ҳар бир ранги учун бамбук толасини бўяш жараёнига оптимал шароитяратилди.