O‘Zbekistondagi Mavjud Suv Muammolari Va Uning Jiddiy Oqibatlari Mavzusini O‘Qitish Metodikasi

JOURNAL OF ADVANCED
RESEARCH AND STABILITY (JARS) 
Volume: 01 Issue: 06 | 2021 
ISSN: 2181-2608
620 
Тажрибада фойдаланилган актив яшил, сариқ, бинафша ва қизил модда колибровкаланган эгри 
чизиғиничизиш учун шу бўёвчи модданинг сувли эритмаларидан концентрациялари 0,5
-
5,0 г/л 
бўлган 10 та эритма тайёрланди. Бу эритмаларнинг оптик зичлиги UV
-5100 UV/VIS 
SPECTROPHOTOMETER асбобида ўлчанади. Хар бир эритма учун олинган зичликнинг ўртача 
қиймати координаталар системасининг ордината ўқига, эритма концентрацияси эса абцисса 
ўқига жойлаштирилди. Хосил бўлган нуқталардан тўғри чизиқ ўтказилди. Колибировкаланган 
чизиқдан бўяш жараёнида ҳосил бўлган қолдиқ ванналарнинг концентрацияларини топишда 
фойдаланилди.
Бамбук толаси актив ёрқин
-
қизил 5СХ, тилларанг сариқ 2КТ, қовоқранг сариқ ЖТ, бўёвчи 
моддалар билан оптимал вақт
-
концентрациялар параметрларинианиқлаш учун бўяш жараёнини 
кинетикаси ўрганиб чиқилди. Бўяш вақти 1
-
13 сек. ва бўёвчи модда концентрацияси 1
-
5 г/л 
бўлган оралиқда бўяш жараёни ўрганилди.
Расмларда(1
-
2) келтирилган натижаларга кўра бўяш давомийлиги ва бўёвчи модда 
концентрацияси ҳар бир бўёвчи модда учун ўзига хосдир. Олинган рангларнинг кўринишича 
яшил Ж ва қизғиш
-
бинафша ранг 2КТ бўёвчи моддалари билан тола бўялаётган вақт ва бўёвчи 
модда концентрациялари қолганларига нисбатан юқори бўлишига қарамай бу намуналарда 
равон ранглар олинмаган, лекин ҳосил бўлган ранглар ёрқинлиги билан ажралиб турибди.
1-
расм. Тола таркибидаги бўёвчи модда миқдорининг бўяш ваннаси таркибидаги Na
2
CO
3 
концентрациясига боғлиқлиги
 
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
2 г/л
4 г/л
6 г/л
8 г/л
10 г/л
12г/л
Бў
ёв
чи
м
од
да
м
иқд
ор
и,
г
/кг
1
2
3
4
5

---