O'zbekistondada beton ishlab chiqarish

Temir-beton mahsulotlarini tayyorlashning asosiy usullari
Yig'ma temir-beton tayyorlashdagi asosiy operatsiyalar beton qorishmasini tayyorlash, quyish va mahsulotni qotirishdir. Bu jarayonlar to'sish va oqizish usullari bilan bajariladi. To'sish usuli bilan mahsulotni tayyorlash statsionar aralashtirilmaydigan qoliplarda olib boriladi, asbob bir qolipdan ikkinchi qolipga almashib turadi. Konstruksiyaning tashqi o'lchamlaridan va vazn o'lchovlaridan oshsa, yuk ko'taruvchi ko'prik kran tebranish maydoni mahsulotni armaturalovchi tebranish maydonida zichlashni man etadi. Chuqur o'rnatilgan va osib qo'yilgan titratgich qo'llashni, shuningdek, keng nomenklaturali mahsulot ishlab chiqarish, kichik bosqichlar (partiya) bilan katta o'lchamli o'midan qo'zg'atilmaydigan konstruksiyalar qo'llashni talab qiladi. Kasset quymalarda, shuningdek, oldindan zo'riqtirilmagan konstruksiyalami tayyorlashda to'sish texnologiyasi asosiy texnologiyadir. Potok usuli bilan ishlab chiqarishni tashkil qilishda quyish, qotirish, qolipdan chiqarish jarayonlari maxsus texnologik oqim tarkibidagi postlarda bajariladi. Har bir post bajariladigan vazifaga mos mashina, mexanizmlar 433 bilan jihozlangan bo‘lib, qolip va mahsulot bir postdan ikkinchisiga ko‘c.hib turadi. Ko'chuvchi qoliplarda oqim bo'yicha mahsulot tayyorlash oqim-agregat va konveyr chizmada ishlab chiqarish loyihalashtirilgan bo'lishi mumkin. Konveyr usuli mahsulotni bir oqimdan ikkinchisiga ko‘chirishda majburiy ritm (masalan, 15 minut), anchagina uzoqroq jarayonli texnologik operatsiya bilan xarakterlanadi. Potok-agregat usulda qolip va mahsulot postdan postga ixtiyoriy intervalda harakatlanadi, bu berilgan operaisiya uchun xarakterlidir. Potok-agregat va konveyr qatorlarda mahsulotni quyish jarayoni bir xil ketma-ketlikda ro‘y beradi. Tayyorlangan qolip quyish joyiga uzatiladi va beton qorishma qoliplarga beton quyuvchi yoki beton taqsimlovchilar yordamida quyiladi. Keyin shu yoki keyingi postda beton qorishma maydonda zichlantiriladi. Silliqlash va betonning ustki qismini bezash maxsus postda yoki quyish postida olib boriladi. So‘ng bezalgan mahsulot ma’lum vaqtdan keyin bugiash yoki elektrolizatsiyalash kamerasiga joylashtiriladi. Potok-agregat usulining yaxshi tomoni texnologik qurollardan foydalanishda moslanuvchi va konveyer texnologiyadan foydalaniladi. Oz kapital sarfi bilan keng nomenklaturadagi mahsulot ishlab chiqarish imkoniyati konveyer texnologiyasiga nisbatan ustundir. Bundan tashqari oqim-agregat texnologiya ko‘chirma agregatni qo'llashga asoslangan, mahsulotni bir qancha moslamadan o'tib quyish imkoniyatiga ega, murakkab konstruksiyali va ko‘p qatlamli mahsulotni yuqori sifat bilan ta’minlaydi, qatorda eskirgan qurolni sezilaxsiz o‘zgarish kiritish bilan almashtirish imkonini beradi. Agregat-oqim texnologiyasi turli geometrik konfiguratsiyali (shaklli) elementlami tayyorlashda, ayniqsa, samaralidir. Konveyer texnologiyaning yutug'i: oqimning uzluksizligi, ritmning aniqligi bilan bir vaqtning o'zida hamma operatsiyalar turib qolinishining oldini olishi, maxsus standart postlaiga operatsiyalar bo'yicha bo'Iib tashlanishi va tor sohada bo‘lishi samarali ishlab chiqarishni ta’minlaydi, majmuaviy (kompleks) mexanizatsiya, avtomatlashtirish, operatsiyalararo jarayonni nazorat qiladi, shuningdek, uzluksiz ish jarayoni434 ning olib borilishi texnologik qurollardan foydalanish koeffitsientini oshiradi, quyish uskunalari bilan ta’minlaydi. Konveyer texnologiyaning kamchiliklari: mexanizm bilan ta’minlash hisobiga kapital sarfining oshishi, mexanizmlarga va qurollarga xizmat ko‘rsatish, texnologiya pasayishi, yangi nomenklaturaga o‘tish qatorini anchagina rekonstruksiya qilishga olib keladi. Konveyer qatorlar ko'proq qoilanishining bir necha turiari bor: kamerali issiqlik ishlov berish; tikka kamerali issiqlik ishlov berish; termoform paketi bilan, ikki yarusli stanlar. Kasset qolipda temir-beton mahsulotni quyish yirik panelli uyjoy qurilishlarida keng nomenklaturali mahsulotni ishlab chiqarish asosiy usullardan biri hisoblanadi. Ikki kassetli qurilmalarda yassi mahsulotni tayyorlash ancha samarali: devor panellari, to ‘siqlar, qoplama, shuningdek, ventilyatsiya bloklari, zinapoyalar, quvurlar va boshqalar. Bu usulning farqlovchi tomoni shundaki, qoliplarning tikka joylashishi va mahsulotni quyish. Kassetlar qolipi boiim lar qatorlardan tashkil topgan. Bo‘lish devorlari konstruksiyasi bo‘yicha kasset qurilmalari metall va temir-betondan boiishi mumkin. Ko‘p hollarda kasset devorlari ichi bo‘sh tik holdagi shitlardan tayyorlanadi. Mahsulotga issiqlik bilan ishlov beruvchi bug‘ yoki boshqa issiqlik tashuvchi orqali uzatiladi. Kassetlarning boiuvchi devorlari yaxlit metall listlardan tayyorlangan boiishi mumkin. Kasset qurilmalarni yig‘ish mexanik yoki gidravlik usulda bajariladi. Betonni zichlash kassetning yon tomonidagi boiuvchi devorlariga o'rnatilgan titratgich yordamida olib boriladi. Vertikal kassetli qurilmalarga oddiy gorizontal qoliplardagi qurilmalardan ko‘ra talab keskin pasayadi, umumiy ishlab chiqarish sikli pasayadi, ko‘pchilik ishlab chiqarish operatsiyalari (quyish, issiqlik bilan ishlov berish) bir qurilmada olib boriladi, bu bilan zavoddagi tayyor ishlab chiqariladigan mahsulot samarasi oshadi. Kasset usulda bugiash kameralari kerak emas, mahsulotni titratgich va betonga joylash, qotirish vazifalari yopiq sharoitda bajariladi, ya’ni yaxshi sharoitda olib boriladi. Kamchiliklari: kasset qurilmalar vaqti-vaqti bilan ishlaydi, shuning uchun qolipni qaytadan ishlatish zarurati tugiladi. Agar kas435 setlar konveyer ish tartibiga o‘tkazilsa, uning noqulay sifatlari bartaraf etilishi mumkin. Bunday kassetlar tik o'rnatilgan to'siqlar to'plamidan iborat boiishi kerak. Qolipga qorishmani quyish kassetning bir tomonidan olib borilsa, boshqa bir tomonida esa qolipdan ko'chirish olib boriladi. Issiqlik bilan ishlov berishni qurilmaning o'rta qismidagi holatidan boshlash kerak. Issiqlik bilan ishlov berish kassetlaming to'sish devorlari sonini aniqlab beradi. Bunday qurilma uzluksiz konveyer ta’sirida ishlab chiqarishni ikki marta oshiradi va quyish, ortish, yig'ish va uevorlarni tozalash jarayonlarini mexanizatsiyalashtiradi. Yuqori darajada texnologik jarayonlami mexanizatsiyalashtirishga intilish zavodda yig'ma temir-beton mahsulotni tayyorlash, turarjoy, sanoat qurilish mahsulotlarini ishlab chiqarishda beton quyishning yangi usullarini maxsus qoilanmada bajarishga olib keladi. Bu qurilmada betonni zichlash, titratish plitasi va shtamplar yordamida mahsulotning yuqori qismida bajariladi. Bunday usulga titratib o'tkazish, titratib siqish, titratib bo'shliq yaratish yordamida quyish va boshqalar kiradi. Quvur va quvursimon temir-beton konstruksiyalami quyish quyidagi usullarda olib boriladi: sentrifuga (markazdan qochma) usulda titratib quyish gorizontal va vertikal holatda olib boriladi. Quyishning yana aralash usuli ham qoilaniladi. Bosimli va yuqori bosimli quvurlarni tayyorlash uchun o'zini zo'riqtiruvchi sement yordamida quyish usuli mavjud