O‘zbekistonda moliya bozorini rivojlantirishning dolzarb muammolari

Tadqiqotning metodlari. Dissertatsiyada umummantiqiy (induksiya, deduksiya, tahlil va sintez, analogiya, umumlashtirish) va xususiy-ilmiy (taqqoslash, guruhlash, statistik tahlil va iqtisodiy-matematik) metodlardan foydalaniladi.

Tadqiqotning ob’ekti sifatida O‘zbekistonda moliya bozoridagi moliyaviy operatsiyalar va Toshkent fond birjasidagi moliyaviy oqimlar tanlandi.

Tadqiqotning predmeti O‘zbekistonda moliya bozorida vujudga keladigan iqtisodiy munosabatlar hisoblanadi.

Olinishi kutilayotgan natijalar va ularning yangiligi quyidagilardan iborat:

Moliya bozorlarida tartibga solish usullarini, ya’ni litsenziyalash, nazorat qilish, qoidalar ishlab chiqish, hisobotlar taqdim etish, standartlashtirish, roʻyxatdan oʻtkazish tartibini belgilash kabilarni keng qoʻllash firibgarlikning oldini olish va moliya bozorini rivojlantirishda yordam beradi.

Moliya bozorini tartibga solishda asosiy maqsadlardan biri sifatida investitsion jozibadorlikni oshirish ta’kidlanadi. Bunda moliya bozorini tartibga solish orqali moliya bozorining faoliyat mexanizmlarini ishlab chiqish, moliyaviy barqarorlikni ta’minlash va investorlarning huquqlarini himoya qilish orqali investorlarni jalb qilish imkoni yuzaga keladi.

Hukumat tomonidan mamlakatimiz moliya bozorining Osiyodagi va xalqaro darajadagi moliya bozorlarini tartib soluvchi tashkilotlar bilan, shuningdek, jadal rivojlanayotgan davlatlar moliya bozorlari bilan integratsiyalashuvi yoʻllari koʻrib chiqilishi lozim. Bu xalqaro darajadagi talablarga mos keladigan moliya bozorini shakllantirish, xorijiy mamlakatlar moliya bozorlarini tartibga solish amaliyotini oʻrganish va milliy moliya bozorimizga moslashtirish imkoniyatini taqdim etadi.

Mamlakatimizda moliya bozorini tartibga solish va rivojlantirishda e’tibor qaratilishi lozim boʻlgan jihat shundaki, moliya bozorini tartibga solish bir tomonlama boʻlmasligi kerak. Davlat tomonidan tartibga soluvchi organlar faoliyati yoʻlga qoʻyilishi bilan birga bozor orqali tartibga solish shakllarining ishlashiga yoʻl ochib berilishi lozim. Bozor regulyatorlarining ishlashi narx, raqobat, talab va taklifning yuzaga kelishida muhim jihat hisoblanadi.

Amaliy ahamiyati. Tadqiqot natijalarining amaliy ahamiyati ishlab chiqilgan tavsiyalar ishlab chiqilgan ilmiy taklif va amaliy tavsiyalardan moliya bozorini rivojlantirishda yuzaga keladigan masalalarni ijobiy hal qilish, risklarni minimallashtirishda foydalanish mumkinligi bilan izohlanadi.

Tatbiq etish darajasi va iqtisodiy samaradorligi. O’zbekiston Respublikasi moliya bozorida rivojlanishining zamonaviy usullarini qo’llagan holda fond birjalarida savdo jarayonlarining barqarorligi ta’minlanadi.

Qo‘llanish sohasi. Ishlab chiqilgan tavsiyalar va berilgan amaliy takliflar xalqaro kapital bozorini rivojlantirishda, risklarni minimallashtirishda va O’zbekiston Respublikasida moliya bozorini rivojlantirishni amalga oshirish jarayonida keng qo‘llanilishi mumkin.

Shuningdek, undagi ilmiy va amaliy ishlanmalardan ilmiy maqolalar, konferensiya tezislari hamda uslubiy qo’llanmalar tuzishda foydalanish mumkin.