O‘zbekiston zamini /2019 Tahrir hayʼati

Kalit so‘zlar
: sizot suvlari, mineralizatsiya, pistiya, eyxorniya, azolla.
Аннотация.
 В статье рассматривается анализ мелиоративного состояния орошаемых земель в Кашкада-
рьинской области, уровня засоления почв и методов биологической очистки дренажных вод.
Ключевые слова: 
почва, засоление, подземные воды, минерализация, пистия, эйхорния, азолла.
Annotation
. The article examines the analysis of the reclamation state of irrigated lands in the Kashkadarya region, 
the level of soil salinity and methods of biological treatment of drainage waters.
Key words:
 soil, salinity, groundwater, mineralization, pistia, eichornia, azolla.
 
Kirish.
Ma’lumki, XXI asrdan boshlab 
suv - oltin, uran, gaz, ko‘mir va boshqa foydali 
qazilmalardan ko‘ra qimmatbaho xomashyo 
hisoblanadi. Suv hayot manbai ekanligini faqat 
issiq va o‘ta issiq, quruq iqlim sharoitidagina 
to‘la tasavvur etish mumkin. Xalq iborasi bilan 
aytganda: qayerda suv paydo bo‘lsa, o‘sha yerda 
hayot boshlanadi, suv tugagan yerda esa hayot ham 
tugaydi. Suvga bo‘lgan talabni to‘g‘ri belgilash, 
suv resurslaridan oqilona foydalanish, suv 
xo‘jaligi majmuasining barcha ishtirokchilariga 
taraqqiyotini bashorat qilishni talab qiladi.
Orol dengizi havzasining suv resurslari 
tabiiy holda shakllanadigan va qayta tiklanib 
turadigan yer usti va yer osti suv resurslari hamda 
qaytariladigan suvlardan tashkil topgan. Barcha 
suv resurslari Sirdaryo va Amudaryo havzalariga 
tegishlidir. Amudaryo va Sirdaryoning umumiy 
o‘rtacha yillik suv oqimi 115,6 km3ni tashkil 
etadi, shu jumladan, Amudaryo bo‘yicha - 
78,5 km3 va Sirdaryo bo‘yicha - 37,1 km3 ga teng. 
Bu daryolarning o‘rtacha ko‘p yillik suv oqim 
miqdori katta diapazonda o‘zgarib turibdi.
Markaziy Osiyo hududlarida suv 
resurslaridan foydalanish holati hozirgi kun 
talabiga javob bermaydi, chunki hozirgi davrda 
suvdan foydalanishda behuda va befoyda sarflarga 
aslo yo‘l qo‘yib bo‘lmaydigan darajadadir. 
Jumladan, sug‘oriladigan dehqonchilikda suvdan 
foydalanish, ya’ni qishloq xo‘jalik ekinlarining 
fiziologik talabini qondirish uchun sarflanadigan 
suv miqdori dalaga yetkazib beriladigan suvning 
20% ni tashkil etadi, xolos, sanoat tarmoqlarida 
esa hozirgi kunda ham ko‘plab (nooziq-ovqat) 
korxonalarida suvdan to‘g‘ridan-to‘g‘ri va 
ketma ket tizimlarda foydalanayotganini qayd 
etish mumkin. Shuning uchun bugungi suv 
resurslaridan oqilona foydalanish va yaxshilashda