O‘zbekiston xalqaro islom akademiyasi muhammadolim muhammadsiddiqov

Mintaqaviy hamkorlik: 
Ushbu o’zaro bog’liq bo’lgan dunyoda 
Afg’oniston mintaqaviy hamkorlikni taranglikni yumshatish, nizolarni 
echish va global mintaqaning raqobatbardosh bozorida muvafaqqiyatga 
erishishni asosiy maqsad sifatida olg’a suradi. Alohida milliy davlat 
hamkorlikning mintaqaviy mexanizmlarida faqatgina integratsiyalashuv 
yo’li bilan gullab yashnashi mumkin. Yevropa Ittifoqi modeli ilhombahsh 
va umidvor hisoblanadi. Afg’on hukumatining fikricha, YeI tajribasining 
bizning mintaqada takrorlanishi lekin imkoni bo’lmagan katta vazifa 
hisoblanadi. Bunda oldindan ko’ra bilish hissiyoti muhimdir. Keyin esa biz 
ushbu hissiyotga erishish uchun jiddiy, doimiy tarafdorlik, rejalashtirish va 
mintaqadagi barcha davlatlar harakati ustida ish olib bormoqda. 
Afg’oniston Tashqi ishlar vaziri “Markaziy Osiyo va Yaponiya o’rtasidagi 
muloqot”i vazirlarining ikkinchi uchrashuvida, Afg’oniston ushbu 
yo’nalish bo’yicha bir necha qadam qo’ydi. 
 
2002 yil dekabrida “Yaqin qo’shnichilik munosabatlarining Qobul 
deklaratsiya”ni imzolandi. Unda Afg’oniston va uning qo’shnilari yana bir 
bor o’zining hududlararo yaxlitlik printsiplariga asoslangan ikkitomonlama 
kontruktiv i qo’llab quvvatlovchi munosabatlarga monandligini 
tasdiqladilar. Shuningdek, o’zaro hurmat, do’stona munosabatlar, 
hamkorlik va o’zaro ichki ishlarga aralashmaslikka kelishdilar. Undan 
tashqari, Afg’oniston SAARK va CICAtashkilotlariga a’zo bo’ldi. 
Islom dunyosi va Afg’oniston
: 
Islom davlatlari bilan hamkorlikni 
mustahkamlash Afg’oniston tashqi siyosatining ustuvor yo’nalishlardan 

---

133 
biri hisoblanadi. Musulmon davlati sifatida, boshqa islom mamlakatlari 
bilan bo’lgan munosabatlarini yanada muhim ahamiyat qaratib kelmoqda. 
Afg’oniston Falastin ahlining o’z taqdirini o’zi belgilash uchun olib 
borayotgan sabrli va barqaror harakatlarini qo’llab-quvvatlaydi. 
Falastinliklarning huquqlarini qo’llab-quvvatlagan holda, BMTning 
Xavfsizlik Kengashi qaroriga muvofiq, qabul qilingan “Yo’l xaritasi” 
Afg’onistonning rasmiy siyosatidan biri bo’lib qolmoqda. Afg’oniston 
shuningdek Iroqning “Milliy birlik” hukumatini shakllanishini 
ma’qullaydi. Ko’p yillardan buyon yo’qotishlardan so’ng Iroq xalqi to’liq 
qo’llab-quvvatlashga loyiq. Afg’oniston Iroq yangi hukumatining tinchlik, 
barqarorlik va milliy birdamligi uchun amalga oshirayotgan harakatlarini 
to’la qo’llab. 
Afg’oniston Islom hamkorlik tashkilotini tanglik, tadqiqot va ta’lim 
yo’nalishlarida, ichki va davlatlararo nizolarni hal etishda, fanatizm va 
islomofobiya kabi ko’pgina muammolarning yechimini topish uchun eng 
yaxshi tashkilotlardan biri deb biladi.
Amerika Qo’shma Shtatlari va Afg’oniston: 
Afg’oniston urush va 
to’qnashuvlarni bartaraf etish, shuningdek, demokratik va farovon millatga 
aylantirishda muvafaqqiyatga erishish yo’lida Amerika Qo’shma 
Shtatlarini asosiy strategik hamkori deb biladi. “Qo’shma Shtatlar va 
Afg’oniston o’rtasidagi strategik sheriklik qo’shma deklaratsiyasi”ga 
muvofiq, Amerika Qo’shma Shtatlari bilan munosabatlari ko’p qirralidir. 
U o’zida xavfsizlik, taraqqiyot, fuqarolik jamiyati, ta’lim va mintaqaviy 
sohalarda hamkorlik, shuningdek mintaqaviy va xalqaro muammolarni o’z 
ichiga oladi.
Birlashgan Millatlar Tashkiloti:
Afg’on hukumati Birlashgan 
Millatlar Tashkiloti tashkil etilgandan buyon xalqaro tinchlik, barqarorlik 
va taraqqiyotga qo’shayotgan xissasini yuqori baholaydi. U BMTning 
global ishlarda, ayniqsa, rivojlanish, atrof-muhit va xalqaro adolat 
sohalarida yanada faol o’rin egallashi lozim deb hisoblaydi. Bunday rolni 
o’zida mujassam etish uchun, BMT a’zo-davlatlari bir qancha tuzilmaviy 
kamchiliklar, rivojlanayotgan mamlakatlarning BMTdagi ta’sirlik 
tuzilmalaridagi to’liq namoyon etilmasligi hamda BMTdagi byurokratik 
to’siqlarni bartaraf etish kerakligini lozim deb biladi. Shuningdek, 
BMTning Afg’onistondagi maqsad va missiyasini to’liq qo’llab 
quvvatlaydi.