«O’zbеkiston tеmir yo’llari» aj toshkеnt tеmir yo’l muhandislari instituti hayot faoliyati havfsizligi kafedrasi

Ishni bajarish tartibi 
1.
Stol ustiga, qopqog‘i ochilgan holda shovqin generatorini о‘rnating. 
Uni tokka ulang. 
2.
Shovqin о‘lchagichning mikrofonini generatordan bir metr masofada 
ushlab turib, «Делител I» va «Делител II» pereklyuchatellari 
yordamida asbobni ishga tushirib asta-sekin shovqin generatorining 
tovush bosim qiymatini. О‘lchang ya’ni asbob strelkasi 0 bilan 10 
raqami orasida bо‘lishiga erishing. 
3.
Generator qopqog‘ini yopib qо‘yib, shu о‘lchovlarni qaytaring. 
Sо‘ngra, 
formula 
yordamida 
qurilamaning 
eksperimental 
samaradorligini aniqlang. 
4.
Qoplamaning о‘lchamlarini о‘lchab va qiymatlarini hisoblab, tovushni 
tо‘sish va yutishning nazariy samaradorligini formula bо‘yicha 
hisoblang. 
О‘lchov va hisoblar natijalarini quyidagi jadvalga yozing. 
Shovqinning 
umumiy bosimi 
qiymati 
Shovqinning qoplama 
qо‘llanilgandagi 
umumiy qiymati 
Qoplamaning shovqin yutish va tо‘sish 
samaradorligi 
Eksperimental qiymati 
Nazariy qiymati 
 
Nazorat savollari 
1. Shovqin qanday kattalikda о‘lchanadi? 
Javob: Gs, V, dB , lk. 
2.
Ishni bajarishda qaysi shumomerdan foydalandingiz? 
Javob: ISHV- I, ISHV-2, SH- 63, Shum- 1M- 30, RFT. 
3. Yutilish hisobiga shovqinning kamayishini hisoblash formulasini 
kо‘rsating. Bunda shovqin yutuvchi materialning zichligi p= R>200 
kg/m
3
. 
Javob: 

=13,5lgR+13, 

=23lgR-9, 

=13,5lgR- 13, 

=23lgR+9, 

=13,5lgR-9 
4. Ihotalash hisobiga shovqinning kamayishini hisoblash formulasini 
kо‘rsating. 
Javob: 
;
lg
10
;
lg
10
;
lg
10
;
lg
10
;
lg
10
2
1
2
1
2
1
1
2
1
2
2
1
2
2
1
1
1
1
2
2















s
s
s
s
s
s
s
s
s
s





5. Tо‘qimachilik uskunalari uchun yо‘l qо‘ysa bо‘ladigan eng yuqori 
shovqin miqdori. /dB/. 

---

42 
Javob: 65 gacha, 75 gacha, 85 gacha, 95 gacha, 105 gacha.