O'zbekiston tarixidan universal qo'llanma

VIII a s r o ‘rtalarida Yettisuvda 
Qarluqlar davlati tashkil 
topdi. Bu davlatning poytaxti Chu daryosidan shimolroqda joylashgan 
Suyob 
shahri edi. Qarluq davlati hukmdori 
«yabg'u» 
yoki 
«jabg'u» 
deb 
yuritilgan. 
X asr 
0
‘rtalariga kelib qarluqlarning kattagina qismi musul- 
mon bo'lgan. Bu davrda bir qancha qarluq shaharlarida jome masjidi 
bino qilingan.
Qarluqlar davlati shimol va sharqdan Elsuvi daryosi vodiysigacha,
chlgil qabflasi yaylovlarigacha; g'arbdan o ‘g ‘uz yurti va Farg‘ona vodiy-
sl; janubda esa yag‘molar vohasi va Sharqiy Turkiston bilan chegara-
langan.
B u diyorda poytaxtdan tashqari 
J o ‘l, Navkat, Karmankat, Yor
kabi shaharlar va qator qishloqlar qad ko'targan. Aholi qo'ychilik, tog' 
jilg'alari b o ‘ylarida esa dehqonchilik bilan shug‘ullangan. Sharqiy Turkis­
ton va Movarounnahr bilan savdo-sotiq olib borilgan. Chetga, asosan, 
jun va junl i mahsulotlar: 
gilam, sholcha, namat 
kabilar olib chiqilgan.
X a s r d a
qarluqlar Movarounnahrning shimoliy hududlarini egal- 
lagach 
S h o s h atrofi, Farg‘ona 
hamda 
Zarafshon vodiylariga 
kelib 
o'mashganlar. Keyinchalik o'troq tarzda yashaydigan mahalliy aholiga 
singib ketganlar.
0 ‘g ‘uzlar.
VI asrning 2-yarml 
va 
VII asr o'rtalarida o ‘g‘uzlar 
Turk 
xoqonligi tarkibida edi. Turk xoqonligi yemirilgach, o'guzlarning katta 
qismi Sirdaryo havzasi hamda Oral dengizi bo'yida muqim o'rnashib 
olganlar. 
U
lar 
IX asr oxiri 
va 
X asr boshlarida 0 ‘g ‘uzlar davlatiga 
asos 
soladilar. Sirdaryo bo'yidagi 
Yangikent 
shahri uning poytaxti bo'lgan.

---

53
O g 'u z yabg'ulari bu shahardan qishlov uchun qarorgoh sifatida foy- 
dalanganlar. 0 ‘g ‘uzlar, asosan, chorvachilik, xususan, qo'ychilik bilan 
shug'ullanganlar. O'troq voha aholisi bilan savdo aloqalarining o'sishi 
oqibatida o'g'uzlar dashtiga asta-sekin islom dini kirib keladi va o'troq 
aholining madaniy ta’siri kuchayadi.