O‘zbekiston tarixi

DAVLAT TUZILISHI SHAKLI – konstitutsiyaviy huquq nazariyasida davlat yoki ittifoqni tashkil etuvchi davlatlarni hududiy tashkil qilish usuli. Davlat tuzilishi shaklining ikki xil farqlanadi: federatsiya va unitar davlat. Ko‘p millatli tarkibga ega bo‘lgan mamlakatlarga nisbatan ba’zan “milliy-davlatchilik tuzilishi shakli” terminidan ham foydalaniladi.

Davlat chegarasi – davlat mustaqilligining zaruriy belgilaridan biri bo‘lib, har qanday davlat o‘z hududiy chegarasiga egadir. Davlat hududining boshqa davlat hududi bilan tutash chizig‘i davlat chegarasi deb e’tirof etiladi.

O‘zbekiston Respublikasi beshta mustaqil davlat Qozog‘iston, Qirg‘iziston, Tojikiston, Turkmaniston va Afg‘oniston davlatlari bilan chegaradoshdir.

Davlatimiz hududi chegaralarining umumiy uzunligi 6221 kilometrni tashkil etadi. Jumladan, Afg‘oniston bilan chegara-137 km, Qozog‘iston bilan-2203 km, Qirg‘iziston bilan 1099 km, Tojikiston bilan-1161 km, Turkmaniston bilan-1621 km dan iborat.

Konstitutsiyamizning 3-moddasida O‘zbekistonning davlat chegarasi va hududi dahlsiz va bo‘linmasdir deb qayd etilgan.

O‘zbekiston davlat chegarasini qo‘riqlash vazifasini Respublika chegara qo‘shinlari amalga oshiradi.

DARIK – qadimgi Eron oltin tangasi. Darikning paydo bo‘lishi ahamoniylar podshosi Doro I (mil.avv. 522-486) nomi bilan bog‘laydilar. Bir darik (og‘irligi 8,4 g) 5,6 g og‘irlikdagi 20 ta kumush tanga qiymatiga teng bo‘lgan. Bu xildagi tangalarining mamlakatimiz hududidan ham topilganigi qadimdan O‘rta Osiyo bilan Eron o‘rtasida savdo aloqalari muvjudligini ko‘rsatadi.

DARRA – 1) XX-asr boshlarigacha Turkistondagi xonliklarda tan jazosiga hukm qilinganlarni jazolash uchun ishlatilgan kamchining bir turi. Eni 4-5 sm li 2-3 qavat qayish tasmadan tikilib dastasi yog‘ochdan ishlangan. Badangan qattiqroq tegishi uchun tasmalar orasiga qum solib tikilgan; 2) bolalar va o‘smirlar o‘rtasida o‘rtasida o‘tkaziladigan darrasoldi o‘yinida ishlatish uchun eshib, ikki qavat qilib buralgan belbog‘ yoki ro‘molcha.