O‘zbekiston tarixi

Musulmonlar byurosi (Musbyuro) — Turkiston milliy I kommunistlari tomonidan tashkil etilgan rahbar tashkilot.

Toshkentda Turkiston Kommunistik Partiyasining 2-o‘lka konferensiyasida T.Risqulov (rais), N.Xo‘jaev, D.Muhitdinov, Y.Ibroximov, YU.Aliev (a’zolar)dan iborat tarkibda 1919 yil 30 martda tashkil etilgan. Matbuoti "Ishtirokiyun" (hozirgi "O‘zbekiston ovozi") gazetasi.

DAVAN (xitoycha Da-yuandan olingan bo‘lib, “tog‘lar orasidagi vodiy” ma’nosini beradi) – Farg‘ona vodiysidagi qadimgi davlat. Mazkur davlat mil.avv. III-asrdan milodiy II asrgacha hukmronlik qilgan. Mil.avv. II-I asrlardagi Xitoy manbalarida keng, obod, boy mamlakat – Davan haqida malumotlar keltiriladi. Davan shahar va voha hokimlarining erkin ittifoqidan iborat davlat edi. Ulug‘ hukmdor qarorgohi Gushan (hoz. O‘zgan shahri deb taxmin qilinadi) bo‘lgan. Davan atamasi tarixiy adabiyotlarda milodiy III asrgacha uchraydi. So‘ngra Davan o‘rniga “Boxan” va “Polona” (mil.V a.) atamalari uchraydi.

Mil.avv. II asr oxiridagi ma’lumotlarga ko‘ra Davan aholisi 300 ming kishini tashkil etgan. Davanliklar savdo-sotiq ishlarida sohirliklari bilan nom chiqarishgan. Davanda etishtiriladigan “somoviy otlar” – SHarqda mashhur bo‘lgan. “Somoviy otlar” uchun miloddan avvalgi 104-101 yillarda Xitoy askarlari Davanga ikki marta yurish qilib Ershi shahrini qamal qiladilar. Xitoy-Davan urushlarida xitoyliklar muvaffaqiyatsizlikka uchraydilar.

DAVATDOR (arab. davat – siyohdon) – sultonlikda yozuv qurollarini tashuvchi odam. Hukmdorning yozuv-chizuv asboblari shay bo‘lishi va saqlanishi uchun javobgar shaxs.