O'zbekiston tarixi 8 (Ustida yozuv) curves pdf

To‘fang (miltiq) bilan qurollantirilgan guruh tofandoz deb atal­gan. Qo‘shinda to‘fangni doimiy ravishda qo‘llash XVI asrning o‘rta- laridan boshlandi. Bu davr to‘fanglarining stvoli misdan tayyorlangan edi. Keyinchalik ular Usmonli davlatining stvoli temirdan yasalgan to‘fanglari bilan almashtirildi. Biroq butun XVII asrda ham o‘q-yoy otliq askar uchun asosiy qurol bo‘lib qolaverdi. Harbiy yurish chog‘- larida otlarni o'qlardan himoya qilish uchun otlar ustiga kejirn deb ataluvchi maxsus yopinchiq yopishgan. Bunday yopinchiq Yevropadan bam olib kelingan.
Harbiy harakatlarda naftandoz (neftni yondirib otuvchi) va man- janaq (tosh otuvchi) qurollar, asosan, shahar yoki qal’alarni qamal qilishda, shuningdek, dushman qo‘shinining safini to‘zg‘itib yubo- rishda qo‘llanilgan.
Manbalarda qayd etilisbicha, xonlik qo'shinida zambarakVdi ham bo‘lgan. Ashtarxoniylar hukmronligi davrida xonlikning iqtisodiy ta- raqqiyoti tobora pasayib bordi. Buning asosiy sababi markaziy ho- kimiyatning nihoyatda kuchsiz bo‘lib qolishi natijasida siyosiy paro- kandalik yuz berganligi edi. Iqtisodiy tanazzul oqibatida ashtarxoniylar davrida xonlik muntazam qo‘shin saqlay olmadi.

1. 
   Qo‘shin turlari haqida nimalarni bilib oldingiz?
   
2. 
   Qo‘shinda xizmat qilgan tug‘chi, yalovbardor, tavochi, yasovul va jevachi mansabidagi harbiylar qanday ishlar uchun mas’ul bo‘lish- gan?
   
3. 
   Qo‘shin qurol-yarog* laming qanday turlari bilan qurollantirilgan?
   

✓ 'Т'л Maktabingizdagi „Chaqiriqqacha bo'lgan boshlang'ich tayyorgarlik" o‘qituvchisi yordamida bugungi 0‘zbekiston armiyasi qanday tar- kibiy qismlardan tashkil topganligini aniqlab keling!

33

3-O‘zbekiston tarixi, 8-sinf

11. 
    §. Buxoro xonligida ijtimoiy-iqtisodiy hayot
    

Yer e ali i Shayboniylar Movarounnahrga yangi ishlab chi-
munosabatlari qarish munosabatlarini olib kelgani yo‘q. Aksin- cha, temuriylar davrida shakllangan ijtimoiy mu- nosabatLami qabul qildilar va unga moslashdilar.
Xonlikda barcha yerlar davlat mulki edi. Bu mulk mamlakai pod- shoh yoki mamlakai sulton deb atalgan. Yemi tasarruf etish xonning ixtiyorida edi. Xon davlat yerlarini mulki xos, mulki xolis (mulki hur), mulk va vaqf yerlari shaklida taqsimlagan.
Bevosita shaxsan xonning o‘ziga tegishli yerlar mulki xos deb atalgan. Bu yerdan olingan daromad xonning xarajatlariga hamda vaqflarga xayr-ehson uchun sarflangan.