O‘zbekiston resublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi davlat universiteti adabiyotshunoslik kafedrasi o‘zbek mumtoz va milliy uyg‘onish davri adabiyoti alisher Navoiy “Lisonu-t-tayr” ma’ruzachi: f f. n. Sh. Qahhorova

Bu damda o’zi o’zligidan xabari yo’q, balki o’z va o’zligidan asar ham yo’q edi. … faqat jonon qoldi.

To’rt sahobaning ta’rifi

Abu Bakr - Payg’ambarning “g’ordagi do’sti”, quyosh o’rnida qolgan oy, shariatda qat’iyligi bilab dong taratgan mo’minlarning amiri
Payg’ambar hamdamlaridan Hazrati Umari Foruq haqni xatodan farq qila olgan, va adolati bilan g’arbu sharqni ravshan etgan, toza zahar ichib nafsini o’ldirgan va din nazoratidi o’g’lini o’ldirgan odil
Hayo koni va ko’zlar nuri Usmon Zunnurayn Qur’onni jamlash va tartibga solishda rahnamo bo’lgan
Payg’ambarlar boshlig’iga farzand Hazrati Ali taqdir o’rmoning haybatli she’ri

Olijanoblik egasi va poklik qiblasi Shayx Farididdin Attorga madhu sano

“Musibatnoma”
“Ushturnoma”
qasidalar
ruboiylar
“Tazkirat ul-avliyo”
“Mantiq ut-tayr”
“Lujjai hiloj” (“Umr bulog’i”
“Ilohiynoma”

Qushlar timsoli ilohiy olam bilan muloqot qiluvchi vosita

Mif

• Ruh qushi, quyosh, shamol,erkinlik, hayot, xayol, jon qushi,elchilik qushi (payg’ambarlar timsoli) – iloh bilan inson orasida vositachi

Yozma adabiyot

• Insonning ahloqiy tarbiyasiga qaratilgan

Tasavvuf adabiyoti

• Oliy maqsad – Yaratganning visoliga erishish

“Shukasaptati” (“To’tining yetmish hikoyati”)
Muhammad Qodiriy (XVII asr)
Mirzabobo (XX asr)
Latifiy (XV asr)
Xiromiy (XIX asr)
Asiriy (XIX asr)
Ziyovuddin Naxshabiy “To’tinoma”
Abu Ali ibn Sino
“Tayr qissasi”
Abu Homid Muhammad al-G’azzoliy “Risolat at-tayr”
Shayx Fariduddin Attor “Mantiqu-t-tayr”
Alisher Navoiy “Lisonu-t-tayr”
Hudhud timsoli
Qur’oni karimdagi rivoyat qahramoni (so‘fiy) timsol darajasiga ko’tarildi