O‘zbekiston respublikasixalq ta’lim vazirligi sirdaryo viloyat xalq ta’limi xodimlarini qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish hududiy markazi amaliy fanlar va maktabdan tashqari ta’lim metodikasi kafedrasi

AMALIY MASHG’ULOTLAR MAZMUNI
Mavzu: Chaqiruvga qadar boshlang‘ ich tayyorgarlik fanini o‘qitishda ilmiy izlanish metodlari

Reja:

1. Ilm-fan va ilmiy tadqiqot tushunchalari va maqsadlari. Tadqiqot usullari.

2. Ilm-fan samaradorligi va ilmiy -texnik taraqqiyot.

3. Ilmiy-tadqiqot ishlarining bosqichlari.
Tayanch so’zlar: Ilm-fan, ilmiy tadqiqot, abstraksiya, postulotlar, aksiomalar, nazariya, metodologiya, usullar, faraz, fundamental, amaliy va innovasion tadqiqotlar, sintez, tahlil, rejalashtirish, fefleksiya.

1.Ilm-fan va ilmiy tadqiqot tushunchalari va maqsadlari. Tadqiqot usullari.
Ilm-fan – bu tabiat, jamiyat va tafakkurning ob’ektiv qonunlarini uzluksiz rivojlanadigan bilimlar tizimi bo`lib, insonlarning maxsus faoliyati natijasida ularni aniqlash va bevosita jamiyatning samarali kuchga aylantirilishidir.Ilm-fanni turli o`lchovlarda ko`rib chiqish mumkin:

1) asosini bilimlar tizimi tashkil etadigan ijtimoiy ongning o`ziga xos shakli

sifatida;

2) ob’ektiv dunyoning qonunlarini bilish jarayoni sifatida;

3) mehnatning ijtimoiy taqsimlanishining mo`ayyan turi sifatida;

4) ijtimoiy taraqqiyotning muhim omillaridan biri va bilimlarni ishlab chiqarish va

ulardan foydalanish jarayoni sifatida.

Har qanday bilimni ilmiy deb qarash to`g`ri emas. Insonlarning faqat oddiy uzatuv orqali olgan bilimlarini ilmiy deb tan olish mumkin emas. Bu bilimlar inson hayotida muhim rol o`ynaydi, lekin ular hodisalar mohiyatini, ularning o`zaro bog`lanishlarini, bu hodisalar nima uchun boshqacha emas, aynan shunday kechayotganini ochib bermaydi va ularning kelajakda qanday rivojlanishini bashorat qila olmaydi.

Ilmiy bilimlarning to`g`riligi faqatgina mantiq bilan emas, balki birinchi navbatda amalda tajriba orqali tekshirish bilan aniqlanadi. Ilmiy bilim, mantiqiy asoslanmagan va amaliy tekshirilmagan u yoki bu fikrni to`g`ri deb ko`r -ko`rona ishonishdan tubdan farq qiladi. Borliqning mavjud qonuniyatlarini aniqlab, ilm-fan ularni shu borliqqa mos keladigan abstrakt tushunchalar va sxemalar bilan ifodalaydi.