O`zbekiston Respublikasining davlat tili o`zbek tilidir

37-mashq. Fe`llarni topib, shaxs va sonini aniqlang.
1. Qo`rqmang siz emas, boshqalarni aytamen.(O.Yo.)2. Qo`rqma, bolam.Tezda qaytamen. (O.Yo.) 3. O`zing aytding-ku, o`g`lim, bulbul gul ochilganda kelarmish, deb(O.)4. Men ketayapman.Xavotir olmay o`tir.Kelganimdan keyin cho`lga birga chiqib ketasan.(S.A.)5. Jannat xola eshik halqasini qanday tushirganini bilmaydi.(S.A.)6. Yotig`i bilan gaplashish endi esingizga keldimi? 7. O`tiring, tezroq boraylik bo`lmasa.(P.Q.) To`g`ri aytasiz jo`ra, endi qattiq o`tirmasam bo`lmaydi.(P.Q.).8. -Rost, kun isib ketdi, yuring, parkka boramiz bo`lmasa.(P.Q.) 9. Ijozat bersangiz, ketamen, hazratim.(O.Yo.) 10. - Xo`sh, shuncha tentib yurib nima orttirganingni ko`rib turibman.(S.A.)
38- mashq. Yasama fe`llarni topib yasalish usullarini ayting.Fe`l yasovchi qo`shimchalarning tagiga chizing.
1. Zamona zo`rlariga yaqin bo`lgan Hami da yakkalanib, noqulay ahvolga tusha boshladi.(P.Q.)2. Otabekning bu javobidan yolg`iz Akram hojigina emas balki, majlisning boshqa a`zolari ham ajablandilar.(A.Qod.) 3. Aziz bir oz ruhi engillashganday bo`lib ishiga unnadi. (O`.U.) 4. Bog`-rog` qildi, yer -suv ko`paytirdi.(Ch.)5. O`zimni oqlamayman.Mayli sen ham oqlama.(T.Mal.) 6. Kundan-kun imkoniyat doirasi toraymoqda .(A.Q.)7. Huvillab qolgan uyda yolg`iz yashash qiyin.(S.A.) 8. Bobul ko`zlari mo`ltirab nimadir demoqchi bo`ldi, ammo behad- og`irlashib ketgan tilini qimirlatolmadi.(P.Q.)9. Ular Mirzo darvozasiga yaqinlashganlarida qal`a tashqarisida birdan karnay va nag`ora chalingani, yuzlab navkarlarning qichqiriqlari eshitildi.(P.Q.)
39- mashq. Fe`llarni topib to`liq morfologik tahlil qiling.
1. Oldinda borayotgan suvoriylar darvishning ustiga ot soldirib, uni yo`ldan haydashga urinishdi.(O.Yo.)2. Beruxsat kirgizmang deb buyurgan edilar, dedi-da, darvozani ochmadi: - Men hozir ichkariga kirib ruxsat so`rab chiqgayman.(P.Q.)3. Boyag`iga qaraganda anchagina engillanib ichkariga kirdi, harakatlari ham bir muncha o`zgargan edi.(A.Qod.)4. U shoirtabiat bo`lgani uchun ham salga ezilar, salga suyunar, salga qanotlanib, salga bo`shar edi, ayrimlar bir shiddat bilan oladigan ishni bu ba`zan rosa mijg`ovlanib, ming o`ylab, ikkilanib oxiri ko`ngliga o`tirishgandagina bir yoqlik qilardi...(O`.U.)5. Kampir qizlarning kulishini eshitganidan keyin, mehmonlarning kimligini angladi.(Ch.)