O`zbekiston Respublikasining davlat tili o`zbek tilidir

Bog`lanish yo`li bilan tuzilgan murakkab qo`shma gap. Bunday qo`shma gaplar tarkibidagi sodda gaplar o`zaro bog`lovchi yoki bog`lovchi vazifasidagi so`zlar yordami bilan birikadi. Masalan: 1) Bahor keldi, 2) Lekin havo uncha ochilganicha yo`q-u, 3) daraxtlar kurtak otaboshladi.

sodda gap

sodda gap

sodda gap

Bunday gaplar (bog`la) bog`langan qo`shma gaplarga o`xshasa -da, lekin sodda gaplarning miqdori jihatidan farq qiladi ya`ni sodda gaplar miqdori ko`p bo`ladi.
Bog`lovchi vositasiz tisilgan murakkab qo`shma gaplar .Bunday murakkab qo`shma gaplar o`z tarkibidagi sodda gaplarning o`zaro bog`lanish usuli, sodda gaplarning tuzilish va ma`no munosabati jihatidan bog`lovchisiz qo`shma gaplardan deyarli farqlanmaydi, faqat bu gaplarda sodda gaplarning o`zaro munosabat biroz murakkabroq bo`ladi: Bu belgilarni quyidagicha izohlah mumkin .
1. Sodda gaplar teng munosabatda bo`ladi. Masalan:
(1). Boshimga bolishlar botdi, (2) sen kelmading,
(3). Yurakka nolishlar botdi, (4) sen kelmading.
(Qo`shiq)
2. Sodda gaplarning biri boshqalariga nisbatan alohida vaziyatga ega bo`ladi. Masalan:
(1) Tong chog`i tun bilan kunduz uchrashdi,
(2) Tunda armon bilan yulduz uchrashdi,
(3) Bahor bilan kuzak baxt qush uchrashdi,
(4) Toshlar uchrashdilar, biz uchrashmadik.
(U.A.)
3. Ba`zi hollarda gaplar juft -juft holda o`zaro birik adilar.
(1) Qahraton o`tkinchi-(2) tunmoq o`tkinchi,
(3) Bahor o`tkinchi-(4) unmoq o`tkinchi,
(5) Yoz ham o`tkinchi -(6) to`lmoq o`tkinchi,
(7) Faqat kuzak cgeksiz- (8) so`lmoq cheksiz.
(U. A.)