O`zbekiston Respublikasining davlat tili o`zbek tilidir

1. -sa, gan sari, gan sayin: Erga qancha ko`p ishlov berilsa, shunchalik hosil mo`l bo`ladi Ahmad qanchalik kuch sarflagani sari, ish shunchalik chekinardi.
2. --ki (shunday, shu qadar, shunchalik, shu darajada): Konvert ustidagi adreslar ham, familiyalar ham shunday chiroyli qilib yozilganki, har qanday kishining havasi keladi. (R. F.).
SHART ERGASH GAP

Bosh gapdagi voqea -hodisaning qanday shart bilan yuzaga kelishini bildiruvchi ergash gap turi shart ergash gap deyiladi. Shart ergash gap aniq voqea-hodisani (- sa) mo`ljallangan voqea hodisani(-sa edi, unda edi,) ifodalaydi.Masalan:

Agar o`z tilingni ko`zlasang faqat,
Diyoringda kimsa topolmas rohat.
(S. Sh.)
Shart ergash gaplar bosh gapga quyidagicha birikadi:
1. -sa, -sa edi:
Vatan, vatan deya jonim tanimdan o`lsa ravon,
Banda na g`am, qolur avlodima o`yu vatanim.
(A.Av.)
Agar jurmu gunoh bo`lsin desang oz,
Tilingni saqla g`iybatdan qishu yoz.
(A. Av)
Sen kelmasang, bo`lmaydi bahor.
(H.O.)
2. - r- ar + ekan, dan- ekan, moqchi ekan: Qarorlarimiz bajarilar ekan, hamma narsa mo`l-ko`l bo`lib ketadi.
3. -mi: Intizom bo`shashdimi ishda unum bo`lmaydi (U.)
4. bo`lmasa, yo`qsa: Darvozang och, yo`qsa boshing olaman. (“Avazxon” dos.)
5. -may: Er ko`karmay, mol to`ymas (Maqol.).
6. Bo`lay desang: Bo`lay desang sen odamga teng, qo`linngga qurol ol! (H.O.)
7. Sinki : Ko`zimga tuproq to`lsinki, seni xor qilsam.


NATIJA ERGASH GAP

Bosh gapdagi harakatning, belgining natijasini va voqeaning xulosasini ifodalovchi ergash gap turi natija ergash gap deyiladi.

Natija ergash gap bosh gapdagi shunday, shuncha,shu qadar, shunchalik, chunon, bilan kabi so`zlar ning mazmunini aniqlashtiradi
Bosh gapning kesimiga -ki bog`lovchisi qo`shiladi, ergash gap tarkibida ba`zan natijada, oqibatda so`zlari keladi.
Misollar: Shunday ishlaylikki, yakkacho`pdagilar qoyil qolsin.(S.Ah.) Saidaning ta`bi shu qadar ochildiki, o`rnidan turib o`tirishga majbur bo`ldi.(A.O.)