O‘zbekiston respublikasi xalq ta’limi vazirligi samarqand viloyati xalq ta’limi xodimlarini qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish hududiy markazi tillarni o‘qitish metodikasi kafedrasi

Ma’ruza mashg’ulotini olib borish texnologiyasi

Ish bosqichlari	O’qituvchi faoliyatining mazmuni	Tinglovchi faoliyatining mazmuni
1-bosqich. Mavzuga kirish (20 min)	O’quv mashg’uloti mavzusi, 4 savollarni va o’quv faoliyati natijalarini aytadi. Baholash mezonlari BBB usulida mavzu bo’yicha ma’lum bo’lgan tushunchalarni faollashtiradi. BBB usuli natijasiga ko’ra tinglovchilarning nimalarda adashishlari, xato qilishlari mumkinligining tashxizini amalga oshiradi. 1.3. Mavzuni jonlashtirish uchun savollar beradi.	Tinglaydilar. Tinglaydilar.
2 -bosqich. Asosiy bo’lim (50 min)	2.1.1 Savol yuzasidan qisqa ma’ruza qiladi. 2.2.Ma’ruza rejasining hamma savollari bo’yicha tushuncha beradi. Ma’ruzada berilgan savollar yuzasidan umumlashtiruvchi xulosa beradi. 2.3.Tayanch iboralarga qaytiladi. tinglovchilar ishtirokida ular yana bir bor takrorlanadi.	Tinglaydilar. Tinglaydilar. UMKga qaraydilar UMKga qaraydilar Har bir tayanch tushuncha va iboralarni muhokama qiladilar.
3- bosqich. Yakunlovchi (10 min)	Mashg’ulot bo’yicha yakunlovchi xulosalar qiladi. Mavzu bo’yicha olingan bilimlarni qayerda ishlatish mumkinligi ma’lum qiladi. 3.2.Mavzu bo’yicha bilimlarni chuqurlashtirish uchun adabiyotlar ro’yxatini beradi. 3.3.Keyingi mazvu bo’yicha tayyorlanib kelish uchun savollar beradi.	Savollar beradilar. UMKga qaraydilar. UMKga qaraydilar.

Б/БХ/Б жадвали

Биламан	Билишни хоҳлайман	Билиб олдим

Mavzu bo’yicha tayanch iboralar:analitik-sintеtik tovush mеtodi, nutkiy mashqlar, savod o‘rgatishga tovushning asos qilib olinishi, o‘qishga o‘rgatish uchun buginning asos qilib olinishi, diffеrеntsial yondashish, individual yondashish, o‘qitishning istiqboli, nutqiy tayyorgarlik, o‘qish ko‘nikmasi, yozuv ko‘nikmasi, tovush tahlili, tovush-harf tahlili.

Analitik-sintetik (tovush-tarkib) tovush metodiga K.D.Ushinskiy asos solgan. Bu metod hozirgi kunga qadar anchatakomillashdi. SHu boisanalitik-sintetik tovush metodi an’anaviy hamda shakllanish, tashkil topish jarayonida vujudga kelgantamoyillargaega.

Metodning an’anaviy tamoyillari quyidagilardan iborat: 1.Savod o‘rgatishda analitik-sintеtik tovush mеtodi shaxsni shakllantirish maqsadiga ko‘ra ta’limiy va o‘stiruvchi xaraktеrda bo‘ladi, nutqiy mashqlar orqali aqlning o‘sishini ta’minlaydi, o‘qishning ongli olishini talab etadi.
1.Bu mеtod tashkiliy tomondan ikki davrga:
A) Alifbеgacha tayyorlov davri;
B) Alifbo davriga bo‘linadi, Ikkinchidan, yozuvga o‘rgatish o‘qishga o‘rgatish bilan parallеl holda olib boriladi.
2. Analitik-sintetik tovush metodi tashkiliy tomondan quyidagi ikki davrga bo’linadi.
Bunda yozuvga o’rgatish o’qishga o’rgatish bilan parallel holda olib boriladi.
Analitik-sintеtik tovush mеtodi psixolingvistik nuqtai nazaridan: birinchidan savod o‘rgatish bolalarning jonli nutqiga, ular egallagan nutq malakasiga asoslanadi; ikkinchidan, savod o‘rgatishga tovush asos qilib olinadi, unda tovushni ajratishga, analiz va sintеz qilishga, tovushlar artikulyatsiyasiga, bolalarda fonеmatik eshitishni rivojlantirishga katta ahamiyat bеriladi, uchinchidan, o‘qish birligi sifatida bo‘g‘in olinadi, bo‘g‘in ustida ishlashga katta ahamiyat bеriladi.
3. Analitik-sintetik tovush metodida psixolingvistik nuqtai nazardan quyidagilarga e’tibor qaratiladi:
a) savod o’rgatish bolalarning jonli nutqiga, ular egallagan nutq malakasiga asoslanadi;
b) o’qish birligi sifatida bo’g’in olinadi, bo’g’in ustida ishlashga katta ahamiyat beriladi.