O‟zbekiston respublikasi xalq ta‟limi vazirligi o„quvchilarni kasb-hunarga yo„naltirish va psixologik -pedagogik respublika tashxis markazi

Vaziyatni tahlil qilish: 
- Siz eshitgan narsalar to’g’risida kimda qanday fikrlar bor? (izohlarni 
tinglash, bolalarning mulohazalari) 
- Bunda qanday stereotiplarning ta’siri tasvirlangan? 
- Ularning Nodira taqdiriga ta’siri qanday oqibatlarga olib keladi? Qiz uchun 
qanday imkoniyatlar qo’ldan boy berildi? 
1-Kichik ma‟ruza:
 Gender stereotiplari 
va zo‟ravonlik. 
 
Gender stereotiplari,
 erkaklarning ustunligi va 
ayollarning bo‟ysunuvchanligi haqidagi an‟anaviy 
e‟tiqodlar ko‟pincha qizlarga qarshi jinsga 
asoslangan zo‟ravonlikni keltirib chiqaradi. Bundan 
tashqari, o‟z tengdoshlariga qaraganda jismonan zaifroq bo‟lgan va xulq-
atvori erkaklik va "to‟g‟ri" erkaklar xatti-harakatlari haqidagi umumiy 
g‟oyalarga mos kelmaydigan o‟g‟il bolalar masxara qilinish, nom qo‟yish, 

---

jismoniy va hatto jinsiy zo‟ravonlikning ob‟ekti hisoblanadi. Tashqi ko‟rinishi 
va xulq-atvori ayolmonand va ayol steriotiplariga mos kelmaydigan qizlar 
ham shunga o‟xshash zo‟ravonliklarga duch kelishadi. Bunday holatlarda 
zo‟ravonlik odatiy holga aylanadi, chunki jabrlanuvchi kurasha olmaydi va 
shikoyat qilishdan qo‟rqadi, chunki uning jinsi nomuvofiqligi uchun mahkum 
bo‟lishdan qo‟rqadi. 
Gender tadqiqot o‟tkazish:
So’rov ishtirokchilariga shunday savol beriladi: 
1.
Ba’zida oilada aka singlisining qilayotgan ishlaridan asabiylashadi yoki 
g’azablanadi. Sizningcha, agar ular o’zaro janjallashsa, u singlisini turtishi 
yoki kamsitishga haqlimi?
2.
U o’z harakatlari uchun oqlanishi kerakmi?
3. Nima uchun yigitlar o’z jaxlini jilovlay olmaydi? 
4. O’g’il bola urishsa, kim bilandir mushtlashsa, bu normal holatmi? 
5. Qizlar esa muloyim, jahli chiqsayam jim o’tirishi, tobe bo’lishi kerakmi?
Sizning javoblaringiz. Iltimos, o’zingiz yoki tanishlaringiz hayotida shu kabi 
holatlarga duch kelgan bo’lsangiz, misollar keltiring: masalan, sizga yoki 
do’stlaringizga topshiriq berish, davraga tashrif buyurish va h.k. Vaziyatlarda 
jinsingiz tufayli qiz bola bo’lganingiz uchun xo’rlanganmisiz va hokazo.