O`zbekiston respublikasi xalq ta’limi vazirligi navoiy davlat pedagogika instituti geografiya o`qitish metodikasi kafedrasi «jahon mamlakatlari iqtisodiy va ijtimoiy geografiyasi»

GVATEMALA

Poytaxti: Gvatemala. Maydoni: 108,9 ming km². Aholisi: 13 mln. kishi (2007), 16,6 mln. kishi (2016). Rasmiy tili: ispan tili. Aholisining diniy tarkibi: katoliklar - 75%, protestantlar - 25%. Davlat tuzumi: respublika. Pul birligi: ketsal.

Gvatemala Respublikasi Markaziy Amerikaning shimoli g‘arbidagi davlat. Davlat boshlig‘i - prezident. Aholisining etnik tarkibi: latinos (ispan-hindu metislar) - 55%, maya hindulari - 43 %.

Tabiati. Mamlakatning asosiy qismini tog` tizmasi egallagan, markaziy qismda u Serrade-los-Kuchumatenes va Serra-de-las-Minas tog1 tizmalari tashkil qiladi. Janubda tog1 tizmasi Tinch okean qirg'oq tekisliklaridan Serra-Madre tog1 zanjirlari yordamida ajralgan. Shimolda tog` tizmasi Peten ohakli karst platosiga o‘tadi. Vulqon otilishlari va zilzilalar tez-tez bo`lib turadi. Gvatemala iqlimi subekvatorial passatli-mussonlidir. Quruq mavsum oktabr oyidan may oyigacha davom etadi. Shimohy hududlar va Karib qirg‘oqlari kuchli shamollar bo'lib, kuchli va yomg'irlar yog'adi. Janub va shimolni chekka qismlarida savannalar, shimoli sharqdagi tog`larda - tropik nam va qarag‘ay o'rmonlari joylashgan.

Xo‘jaligi. YIMning 57% - xizmat ko'rsatish sektori, 23% - qishloq xo'jaligi va baliqchilik, 20% sanoat tashkil etadi. Mamlakatda simob, mis, rux, volfram, nikel, neft qazib olinadi. Gvatemalada neftni qayta ishlash, po'lat va shina zavodlari bor. Koreys va amerika texnologiyalari asosida elektronika yig'ish yo'lga qo'yilgan. Sanoatning asosiy tarmoqlari: yog'ochsozlik, neft-kimyo, qog'oz, quruvchilik, tamaki, oziq-ovqat hisoblanadi. Aholi qahva, shakarqamish, banan, kardamon, paxta, pomidor yetishtiradi; shuningdek, yirik shoxli qora mollami, qo'ylami, cho'chqalami ko'paytiradi. Mamlakatda Peten platosi o'rmonlarida va tog'lardagi qarag'ayli o'rmonlardan yog'och tayyorlash yo'lga qo'yilgan. Karib dengizida krevetkalar ovi rivojlangan. Gvatemala qahva, go'sht, paxta, какао, makkajo'xori, shakar, banan, sabzavotlar, mevalar, kardamon, kiyim, neft, elektr-quvvatini eksport qiladi.