O`zbekiston respublikasi xalq ta`limi vazirligi abdulla qodiriy nomli jizzax davlat pedagogika instituti

ZAMON TALABI
 
1.1. Ta‟lim jarayonida pedagogik texnologiyalarni samarali qo‟llash 
masalalari. 
Ta‘lim jarayoni – kishilik jamiyatning barcha erishgan yutuqlari, 
yangiliklar va kelgusidagi taraqqiyotning asosiy omili hisoblangan. Darhaqiqat, 
ta‘lim jarayoni natijalaridan nafaqat ijobiy yutuqlar, afsuski, salbiy oqibatlar ham 
kelib chiqqan. Demak ta‘lim jarayoni imkoniyatining kelgusi ham o‘ta hushyorlik 
bilan amalga oshirilishi isbot talab qilmaydigan xaqiqatdir. Shu nuqtai nazardan 
qaraganimizda insoniyatning boshqa mavjudodlardan farqi – oldiga ma‘lum bir 
ijobiy maqsad qo‘yib, so‘ng unga tomon harakat qilishida. Shaxsning ijobiy 
maqsad sari qiladigan harakati (faoliyatida)gi muayyan shart-sharoitlar mavjudki, 
buning etakchilardan biri ta‘lim jarayoni hisoblanadi. Aynan, ta‘limga oid shart-
sharoitlarni mukammalroq shakllantirish uchun bir qator izlanishlar muhimligi 
yaqqol namoyon bo‘lmokda. Jumladan, mamlakatimiz Prezidenti I.A.Karimov 
―Ta‘lim O‘zbekiston xalqi madaniyatiga yaratuvchilik faoliyatini baxsh etadi. 
O‘sib kelayotgan avlodning barcha yaxshi imkoniyatlari unda namoyon bo‘ladi, 
kasb kori, mahorati, uzluksiz takomillashadi, katta avlodning dono tajribasi anglab 
olinadi va yosh avlodga o‘tiladi‖ deb ta‘lim jarayonida amalga oshiriladigan 
vazifalar ijrosini milliy xususiyatimizdan kelib chiqib ta‘riflab berganlar. 
Mazkur vazifalarni bajarish uchun ta‘lim jarayoniga milliylik nuqtai nazari 
bilan zamonaviy yutuqlarni hisobga olgan holda yondashish zaruriyati mavjudligi 
yaqqol namoyon bo‘lmokda. Zero, bugungi kunda ta‘lim jarayoniga zamonaviy 
ilg‘or pedagogik texnologiyalarini joriy qilish va o‘zlashtirish zarurlaigi, 
shuningdek uni an‘anaviy ta‘lim metodotlaridan ustunligi yoki dolzarbligi 
to‘g‘risidagi fikrlar iogari surilmokda. Albatda yangilik va zamonaviylik milliy 
xususiyat hamda jamiyat talabi darajasida amaliyotga tadbiq etila borsa, Amaliy 
ahamiyati yanada ijobiylashadi. Hozirgi kunda pedagogik adabiyot, ta‘lim jarayoni 
muammolariga oid ilmiy qarashlarda ― pedagogik texnologika‖, ― yangi pedagogik 
texnogogiklar‖, 
―ilg‘or pedagogik texnologika‖, ―zamonaviy pedagogik 

---

11 
texnologika‖, ―progressiv pedagogik texnologika ‖ kabi tushunchalar uchrab 
to‘rgani bilan ularning milliy xususiyatimiz va ona tilimizga mos keladigan ta‘rifi 
mukammal ta‘rzda to‘zilmagan deb o‘ylaymiz. 
Bizningcha, ―pedagogik texnologiya‖ atmasi ilmiy jihtidan ham milliy 
xususiyatimizga xos ravishta izohlanmagan. Shuningdek uning moxiyat 
mazmuniga ko‘ra talqin etilishi etarlicha ishlab chiqarilmagan asosiy sabablardan 
biri, qo‘llanilayotgan iboraning bir-biridan farqlanuvchi ko‘pgina ta‘riflari 
mavjudligidadir deb o‘ylaymiz. Fikrimizcha, ―pedagogik texnologiya‖ so‘z 
brikmasi asosida ―texnologika‖, ―texnologik jarayon‖ tushunchalari yotadi. 
Malumki,