O`zbekiston respublikasi xalq ta`limi vazirligi abdulla qodiriy nomli jizzax davlat pedagogika instituti

 
 
Taqrizchi: 
 
Jizzax viloyati Xalq Ta‟limi 
boshqarmasiga 
qarashli 
№32-
sonli yordamchi maktab internati 
logopedi O.Raximov

---

5 
M U N D A R I J A 
 
KIRISH...............................................................................................
 
I-BOB. Ilg‟or texnologiyalardan foydalanish zamon talabi 
1.1. Ta‘lim jarayonida pedagogik texnologiyalarni samarali qo‘llash 
masalalari.
 
............................................................................................................. 
1.2. 
Ta‗lim-tarbiya 
jarayonini 
tashkil 
etishda 
yangi 
pedagogik 
texnologiyalarning ahamiyati ……………………………………………………
 
II-BOB. Ta‟limga ananaviy va noa‟nanaviy yondoshish masalalari 
2.1. Jismoniy yoki ruhiy rivojlanishida nuqsoni bor bolalar ta‘lim – 
tarbiyasiga yangicha yondoshuv…………………………………………………
2.2
Yordamchi maktab ta‘limida pedagogik texnologiyalarning o‘ziga 
xos xususiyatlari………………………………………………………………….
2.3
Ta‘limni zamonaviy texnologiyalar asosida tashkil etishda o‘quvchi 
va o‘qituvchi hamkorligi.……………………………..………………………… 
 
TAJRIBA SINOV NATIJALARI ……………………………………
XULOSA VA TAVSIYALAR…………………………………………
ILOVA …………………………………………………………………
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO`YXATI……….............
 
 
 
 
 
 
 

---

6 
KIRISH 
O`zbekiston Respublikasi Prezidenti I.A.Karimov «Demokratik jamiyatda 
bolalar, umuman har bir inson erkin fikrlaydigan etib tarbiyalanadi» deb 
ta‘kidlaganlar. Darhaqiqat, kadrlar tayyorlash milliy dasturida ko`zda to‘tilgan 
bosh maqsadlardan biri mustaqil va ijodiy fikrlovchi jahon standartlariga mos 
keladigan, raqobatbardosh mutaxassislar tayyorlashdan inboratdir. 
Har bir jamiyatning kelajagi uning ajralmas qismi va hayotiy zarurati 
bo‘lgan ta‘lim tizimining qay darajada rivojlanganligi bilan belgilanadi. Bugungi 
kunda mustaqil taraqqiyot yo‘lidan borayotgan mamlaktimizning uzliksiz ta‘lim 
tizimini isloh qilish va takomillashtirish, yangi sifat bosqichiga ko‘tarish, unga 
ilg‘or pedagogik va axborot texnologiyalarini joriy qilish hamda ta‘lim sradorligini 
oshirish davlat siyosati darajasiga ko‘tarildi. ―Ta‘lim to‘g‘risida‖gi Qonun va
«Kadrlar tayyorlash milliy dasturi‖ning qabul qilinishi bilan uzluksiz ta‘lim tizimi 
orqali zamonaviy kadrlar tayyorlashning asosi yaratildi.
Ayni paytda o‘qituvchi har bir bolaning hususiyatini bilishi ularning xar 
biri bilan til topishi zarur. K.A.Komenskiy
yozganidek «Agar pedagogika insonni 
har tomonlama tarbiyalamoqchi ekan, demak u insonni har tomonlama bilib olishi 
kerak» deb aytgan. Pedagogik texnologiyalarning rivojlanishi va ularning o‘quv – 
tarbiya jarayoniga kirib kelishi, shuningdek, axborot texnologiyalarning tez 
almashinuvi va takomillashuvi jarayonida har bir inson o‘z kasbiy tayyorgarligini, 
mahoratini kuchaytirish imkoniyati yaratiladi. Jahon pedagogik tajribasi, 
zamonaviy pedagogik texnologiyalarining o‘quvchi(yoki talaba)larni fanlarga 
qiziqtirishga, ularning mustaqil ishlashda faolliklarini oshirishga imkoniyati 
cheksiz ekanligini ta‘kidlamoqda. Maxsus ta‘lim tizimida ham yangi pedagogik 
texnologiyalar asosida dars o‘tish uchun o‘qituvchi erinmasligi, izlanishi, bir so‘z 
bilan aytganda, pedagogik yuklamasini sidqidildan bajarishi etarlidir. Davlat ta‘lim 
standartlari barcha o‘quv fanlari oldiga o‘quvchi shaxsining mustaqil fikrlash, 
o‘zgalar fikrini anglash, baholash va hurmat qilish, o‘z fikrini og‘zaki va yozma 
shaklda savodli bayon qila olish darajasida o‘stirishni talab etmoqda. Bu esa 
nazariy qoidalarni amlda qo‘llay olish malakasini o‘stirish asosida ijodiy fikrlashga 

---

7 
o‘rgatishni talab etadi. Bunda yangi pedagogik texnologiyadan foydalanish, darsni 
qiziqarli, ijodiy hamda samarali bo‘lishiga olib keladi. 
Atoqli psixolog professor L.S. Vigotskiy anomal bolalar rivojlanishidagi 
xususiyatlarni o‗rganib, nuqsonning murakkab tuzilishi haqidagi ta‘limotni ishlab chiqdi. 
U ―Korreksion pedagogikaning asosiy muammolari‖ kitobida anomal bolalar bilan 
rivojlantiruvchi ta‘limni olib borish kerakligini, korreksiya, kompensatsiya usullari 
va bularni amalga oshirish yo‗llarini ko‗rsatib berdi.L.S.Vigotskiy anomal bolada 
nafaqat "salbiy" balki "ijobiy" tomonlarini ham o‗rganib, aniqlab, shularga tayangan 
holda va potensial qobiliyatni inobatga olib turib, ta‘lim-tarbiya ishlarini tashkil etish 
zarurligiga diqqatni jalb etdi.
Interfaol usullarni maxsus maktablarda ham
qo‘llash ta‘lim tizimida keng tarqalib bormoqda. Bu o‘z navbatida o‘quv 
jarayonini liberlizasiya qilish, demokratlashtirish, hamkorlik, hamijodkorlikda 
tashkil etishni taqozo etmoqda. Bir so‘z bilan aytganda o‘quv jarayoni markazida 
o‘quvchi bo‘lmog‘i lozim va o‘quv jarayoni unga qaratilgan, yo‘naltirilgan bo‘lishi 
talab etilmoqda. Shaxsga qaratilgan ta‘lim o‘quvchining o‘quv mehnatini tashkil 
etishni harakatlantiruvchi, qiziqish, xohish, istaqlarini ro‘yobga chiqaruvchi kuch 
bo‘lib xizmat qiladi. Bunday ta‘lim o‘qituvchi va o‘quvchiga doimiy ijodiy 
izlanish, uzluksiz o‘z ustida ishlash imkoniyatini beradi. Bu holatning ijobiy 
kechishi ta‘limda sifat va samradorlikning kafolatidir.
Shu maqsadni amalga oshirish uchun biz tadqiqotimizning maqsadini va 
ustivor vazifalarini belgilab oldik.