O’zbekiston Respublikasi Xalq Ta’limi Vazirligi A. Qodiriy nomli Jizzax Davlat pedagogika instituti “Tarix” fakulteti

NAZORAT TOPShIRIKLARI:
1.Italyan Uygonish madaniyatining namoyandalarikaysi soxada ijod kilganlar va ularning eng mashxur asarlarini kursating:
2. Nikkolo Makiavelli- soxasi:_____________asarlari:______

1. 
   Leonardo da Vinchi- soxasi:_______________asarlari______
   
2. 
   Mikelandjelo Buonarotti
   
3. 
   Vechelo Tisian
   
4. 
   Torkvato Tasso
   
5. 
   Galileo galiley
   
6. 
   Jordano Bruno
   
7. 
   Tomazo Kampanello
   

2.Kopernik ta’limotini targib kilgan olim kim ekanligi kursating
A. Makiavelli
V. Tisian
S. Galiley
D. Kampanello
Ye. Bruno

4. 
   Italiyalik faylasuf olim kim bulganini ayting
   

A. Makiavelli
V. Tisian
S. Mikelandjelo
D.Kampanello
Ye. A va D javoblari tugri
5. Italyan madaniyati namoyandalarining ijtimoiy axvolini tavsiflang.


4-asosiy savol:
Neapolda Mazanyello kuzgoloni.


Ukituvchining maksadi: Neapol xolatini tushuntirish, Neapol nega zaif ekanligini izoxlash, kuzgolon sabablarini kursatish, Mazanyello kim bulganini ochib berish, kuzgolon okibatlarini kursatish, Mazanyello ulimidan sung xarakatni davom ettirganlarga ta’rif berish.


IDENTIV UKUV MAKSADLARI:

1. 
   Neapoldagi vaziyatni sharxlaydi.
   
2. 
   Mazanyello kim ekanligini biladi.
   
3. 
   Mazanyello kuzgoloni sabablarini ochib beradi.
   
4. 
   Mazanyello xarakati davomchilari ishini tavsiflaydi.
   

4-asosiy savol bayeni:
Ispaniyaga karam bulgan Neapol kirolligi Italiyaning boshka mamlakatlari ichida eng ogir axvolda kolgan mamlakat edi. Bu mamlakkat iktisodiy jixatdan nixoyatda zaif edi. Shaxarlari va sanoati tanazzulga uchrab, kishlok tobora kashshoklashib bordi. Ispan xukumati esa soliklarni xadeb oshira berdi. 1558 yilda 1 million 770 ming dukat barobarida soliklar solingan bulsa, 1620 yilda keng istyemol mollariga (kambagallarning asosiy ovkati bulgan meva va sabzavotga) yangi solik joriy kilinishiga javoban, Neapolda kuzgolon kutarildi. Bu kuzgolongda xunarmandlar, mayda savdogarlar va ishchilar katnashdi. 1647 yil 7 iyuldagi kuzgolon natijasida Neapol xalk ommasi kuliga utdi. Mazane’llon lakabi bilan mashxur bulgan Tomazo Anyello boshchiligida demokratik xukumat tuzildi. Shaxar rasmiy jixatdan ispan kiroliga sodik bulib koldi. Fakat uning amaldorlariga karshi xujum kilindi, xolos. Neapolni uzining karorgoxi kilib utirgan kirol noibi kuzgolonchilarga bir muncha yon berishga majbur buldi. Jumladan, xalklning ayniksa gzabini kuzgatuvchi soliklar bekor kilindi. Mazanyello shaxar lashkar boshligi, general-kapitan sifatida tanildi. Ammo, oradan kup utmay , ispan xokimlari tomonidan yollangan kishilar xalk yulboshchisi Mazanyelloni uldirdilar.
Birok Mazanyelloning ulimidan keyin xam xarakat tuxtamadi. Butun viloyat Neaopol respublika deb e’lon kiladi. Miltik ishlab chikaruvchi manufaktura bosh buldi. Neapol dvoryanlari ispanlar tomonida edi. Xarakat raxbarlari bu vaktda Ispaniya bilan urush xolatida bulgan Fransiyaga tayanib ish kurmokchi buldilar. Ular Lotaringiya gersogi Genrix Gizni korollikka taklif kildilar va u Neapolga kekldi. Lekin Fransiyaning kardinal mazarini xukumat Neapoldagi ishlar uchun yetarli darajada xarbiy kuch ajrata olmadi. 1648 yili baxorida ispan ma’murlari kushin bilan Neapolga kaytib keldilar va xarakatning demokratik katnashchilarini shavkatsiz jazoladilar. Anezzi osib uldirildi. Gersog Gizni esa turmaga kamadilar, ammo oradan kup vakt utmay, fransuz xukumatining talabiga muvofik uturmadan ozod kilindi. Yangi tuz soligi joriy kilinishi munosabati bilan 1647 yilda sisiliyada xam xukumatga karshi xuddi shunday xarakat boshlandi. Ammo bu xarakatning xar ikkalasi xam Italiya xalk ommasining chet el zulmiga karshi nafratini ifoda kilganligi jixatidan juda muximdir. Bu xarakatning xar ikkalasi keyinchalik XVIIIasda va XIX asrning birinchi yarmida butun Italiyani kamrab olgan keng milliy xarakatning uzok utmishidagi kurtagi xisoblanadi.