O‘zbekiston respublikasi xalq ta’limi vazirligi a. Avloniy nomidagi xalq ta’limi muammolarini o‘rganish va istiqbollarini belgilash ilmiy-tadqiqot instituti

Matematik 10 minutlik.
Boshlang‘ich sinflarda sinfdan tashqari ishlar uyushtirishdagi dastlabki qadam matematik 10 minutliklardir.
10 minutlik dars yoki darsdan tashqari vaqtlarda butun sinf o‘quvchilari ishtirokida haftada bir marta uyushtiriladi. O‘qituvchi 10 minutlik uchun shunday masala, misol, mashq va o‘yinlar tanlashi kerakki, ular hajm jihatidan kichik bo‘lsin, lekin o‘quvchilarning aktivligini oshirsin, o‘quvchilarning kelajakda umumiy bilish faoliyatlarini hamda nutq madaniyatlarining kamol topishida yo‘naltiruvchi vosita bo‘lib qolsin.


Matematik to‘garak
Matematika to‘garagi sinfdan tashqari ishlarning eng ommalashgan turi. To‘garak ixtiyoriy ravishda tuziladi. Har qaysi matematika to‘garagida qatnashgan o‘quvchilar soni 15-20 dan oshmasligi kerak, aks holda o‘qituvchiga qiyinchilik tug‘diradi.
Matematika to‘garagining muvaffaqiyatli ishlashida o‘quvchilarni to‘garak ishiga jalb qilishda, qiziqtirishda dastlabki mashg‘ulotlarning roli katta.


Matematik viktorinalar.

Matematik viktorinalar ma’lum mavzu, bo‘lim yoki umuman matematikaga doir masalalar bo‘yicha savol – javob o‘yini bo‘lib, ko‘p vaqt va katta tayyorgarlik talab qilmaydi.

Boshlang‘ich sinflarda viktorinalar 10 – 20 minut davom etadi. I –IV sinflarda matematik viktorinalarni tizimli o‘kazib turish o‘quvchilarni turli usullarda yechishga o‘rgatadi, ularning fikrlash va hozirjavoblik qobilyatlarini kamol toptiradi. Umuman viktorinalar qizg‘in musobaqa tarzida o‘tadi, eng bilag‘on, topqir va hozirjavob o‘quvchini yoki ilg‘or sinfni aniqlash imkonini beradi. Viktorinada qatnashish mutlaqo ixtiyoriy bo‘lib, o‘quvchilarning matematikaga bo‘lgan qiziqishlarini oshirish, matemetikaga qiziquvchilarni aniqlash, va keyinchalik ularni matematika to‘garagiga jalb etish maqsadida o‘tkaziladi.


Matematik ertaliklar
Matematik ertaliklar (kechalar) ommaviy tadbirlardan biri bo‘lib, o‘quvchilar va ota-onalar o‘rtasida matematik bilimlar tarqatish hamda o‘quvchilarni mustaqil izlanishga chorlash maqsadida o‘tkaziladi. Ertalikni bir sinf bilan yoki parallel sinflarni qo‘shib o‘tkazish mumkin. Ertalik o‘rta hisobda bir soat davom etishi mumkin. Ertalikbi o‘tkazishda o‘qituvchi chuqur o‘ylangan reja tuzib chiqishi kerak. Shundan keyin o‘quvchilar bilan suxbatlashib ularga qilinadigan ishlar taqsimlab chiqiladi. Ertalik dasturini kerakli materiallar (she`r, qo‘shiq, boshqotirma, qiziqarli masala) tayyor bo‘lgandan so‘ng o‘tkaziladi.