O’zbekiston respublikasi veterinariya va chorvachilikni rivojlantirish qo’mitasi samarqand veterinariya meditsinasi instituti veteriariya jarrohligi kafedrasi operativ xirurgiya va anesteziologiya fanidan

XIRURGIK ASBOBLARNI OPERATSIYAGA TAYYORLASH VA OPERATSIYADAN KEYIN STERILIZASIYA QILISH VA SAQLASH.

Darsning maqsadi: Talabalarni xirurgik asboblar bilan tanishtirish, ulardan Operatsiya vaqtida foydalanishni, sterilizasiya, dezinfeksiya qilishni va ularni saqlashni, bog’lov va tikuv materiallar turlarini va ularni sterelizasiya qilishni o’rgatish.

Jihozlar va asbob-uskunalar. Har guruhga kiradigan asboblar, sterelizator, kimyoviy eritmalar, bog’lov, tikuv materiallar namunalari, avtoklav, dazmol.
Darsni o’tilish uslubi. Mashg’ulotning birinchi 2 soati xirurgik asboblarni sterilizasiya, dezinfeksiya qilish va ularni saqlashga bag’ishlanadi. O’qituvchi darsning birinchi yarmida xirurgik asboblar bilan tanishtiradi va ulardan foydalanishni ko’rsatadi. Darsning ikkinchi yarmida asboblarni sterelizasiya qilish issiq usullari6 qaynatish, kuydirish, issiq havoni qo’llash bilan tanishtiradi. Shundan so’ng talabalar uchta guruhga bo’linib, shu usullarni amalda bajaradilar. Darsning yakuniy qismida talabalar asboblarni sovuq usul (dezinfeksiya) bilan tanishadi va uni amalda bajaradilar. Asboblarni saqlash uchun maxsus shkaflarga terib qo’yadilar.
Mashg’ulotning keyingi 2 soati bog’lov, tikuv materiallarni sterilizasiya qilish usullariga bag’ishlanadi. Darsni olib borish jarayonida o’qituvchi talabalarga tikuv jarayonini va sterilizasiya qilish usullarini tushuntiradi. Undan so’ng bog’lov materiallari sterilizasiya qilish usullari: avtoklav yordamida, oqar bug’ va dazmollash bilan tanishtirib ularni bajarishni amalda ko’rsatadi. Darsning ikkinchi yarmida talabalar guruhlarga bo’linib, ularga berilgan usul bilan tikuv materiallarini sterilizasiya qiladilar. Bog’lov materiallardan shakllar tayyorlab, ularni biksga tartib bilan joylashtirib avtoklavda sterilizasiya qiladilar.
Darsning yakunida o’qituvchi talabalarni o’zlashtirish darajasini aniqlash uchun savol-javob o’tkazadi.


Jarroxlik asboblarini sterilizasiya qilish usullari
Jarroxlik asboblarini qaynatish yo’li bilan sterilizasiyaga erishish uchun oddiy va elektr toki orqali qaynatishi mumkin bo’lgan sterilizator kerak. Qaynatgichning ichida joylashgan temir to’rni tashqariga chiqarib, unga oldindan Operatsiyaga mo’ljallab qo’yilgan kerakli jarroxlik asboblar joylashtiriladi. Keyin qaynatgichning ichiga kerakli miqdorda distillangan suv quyiladi. Idishdagi eritma 5 daqiqa qaynatgandan so’ng, to’rni asboblar bilan birga unga tushirish kerak. Idishda qaynab turgan eritmaning darajasi biroz pasayadi, 2-4 daqiqadan keyin yana qaynash jarayoni boshqatgan boshlanadi. Shu paytdan boshlab sterilizasiyani hisoblash vaqti belgilanadi. Mabodo distillangan suv topilmasa, u vaqtda yomg’ir y oki qor suvidan foydalanilsa bo’ladi.