O’zbekiston respublikasi veterinariya va chorvachilikni rivojlantirish qo’mitasi samarqand veterinariya meditsinasi instituti veteriariya jarrohligi kafedrasi operativ xirurgiya va anesteziologiya fanidan

3-rasm. Gess usuli bo’yicha qoramollarni yiqitish


Kavkazcha (Latipov) usuli. Uzunligi 2,5 metrdan kalta bo’lmagan arqon bel ustidan o’tkazilib, keyin uning uchi och biqin chuqurchasi ustiga bog’lanadi. Ikkinchi arqon uzunasi 5 metrdan kalta bo’lmagan holda shoxi yoki tumshug’iga bog’lanib, oldindan orqaga qarab biqin tomonga birinchi bog’langan arqon tagidan o’tkazilib qarshidagi ikkinchi biqin tomonga di va shu paytda ikkinchi qo’l bilanoshirib yuboriladi. Ikkinchi uzun arqon uchining tortilishi natijasida qoramolning boshi ichki teskari tomonga buriladi, qorin yumshoq devori va uning bo’shlig’i qisilib, qoramol yiqilishiga majbur bo’ladi.
Italyancha (Chinnoti) usuli. 8-10 metrli uzun arqon olib, uning teng qismini bo’yin ustidan tashlab, so’ngra oldingi oyoqlar orasidan o’tkazib, ko’krak ustida pastga osilgan ikki uchini bir-biriga bog’lab avval ko’krak va keyin orqa oyoqlarning orasidan qarab tortish natijasida qoramol chiqiladi.


Otlarni yiqitish usullari.

4-rasm.Ruscha usulda otlarni yiqitish texnikasi.


Ruscha usuli. Bu usulni bajarish uchun 8-10 metrli baquvvat uzun arqon kerak. Arqonning bir tomoniga 8-12 sm diametrli temirdan yasalgan xalqa
ilintirib, keyin ot bo’ynini bog’lash uchun shu arqonning uchidan tugunli ilmoq yasab, qoramol bo’yniga o’tkaziladi. Arqonga ulangan temir halqa ot yiqiladigan tomon qarshisidagi tirsak bo’g’im tekisligiga bo’lishi kerak (ya’ni yiqiladigan tomonga teskari). Arqonning ikkinchi uzun uchun qorin osti orqali yiqiladigan tomondagi orqa oyoqning tushog’idan bir aylantirib temir halqadan o’tkaziladi, keyin yelkasidan yiqiladigan tomonga tashlanadi. Yiqitadigan odam arqonni bir qo’li bilan ushlab, biroz yuqori ko’targan holda orqaga qarab tortadi va shu paytda ikkinchi qo’l bilan ot jilovini tortib uning boshini teskari tomonga qaytarishga harakat qilishi kerak. Shundan keyin ot o’zining muvozanatini yo’qotib sekinlik bilan yerga yiqiladi. Ot yiqilgandan so’ng boshini mahkam fiksatsiya qilib, so’ngra oyoqlarini bir-biriga tutashtirib bog’lash kerak.

Katta cho’chqalarni bog’lash va yiqitish. Katta erkak cho’chqalarni tik turgan holatda fiksatsiya qilish uchun tor stanokda yoki moslashtirilgan temir qafasida bajariladi.

Yirik hayvonlarni yotgan joyidan ko’tarish usuli. Ot va ho’kizlarning uzoq muddatga yotib qolishining oldini olish maqsadida ularni ko’tarish zarur. Bu ishni bajarish uchun hayvon tanasiga qalin arqon yoki tasma aylantirib, yelka bo’g’imi va qo’ltiq ostidan o’tkazilib mahkam bog’lanadi. So’ngra 6-7 ta baquvvat yordamchilar arqonning ikki tomonidan ushlab birgalikda birdaniga hayvonni yerdan ko’tarib olishlari kerak.